‌

تشکیل وزارتخانه‌ای برای نظارت عالی بر تحقیقات و آموزش عالی کشور اساساً به همین منظور صورت گرفت که استقلال دانشگاهی با یک فئودالیسم آموزش عالی اشتباه نشود. استقلال دانشگاه‌ها، به صورتی که در گذشته تعبیر می‌شد، بهانه‌ای برای یک بوروکراسی دانشگاهی بود تا خود را از مجموعه نیاز های آموزش تحقیقاتی کشور بر کنار نگهدارد…

‌

‌

‌نظام آموزشی عالی ایران از کم و کاستی‌های بسیار رنج می‌برد: بوروکراسی سنگین و دست و پا گیر؛ کمبود استادان با زمان همراه آمده؛ روشن نبودن هدف‌های آموزشی و بر کناری دانشگاه‌ها از جریان زندگی اقتصادی و اجتماعی کشور؛ تسلط محافظه‌کاران و روحیه محافظه‌کاری…

‌

‌

‌آلمان غربی را تا مدتها “غول اقتصادی و گورزاد سیاسی” توصیف می‌کردند. در واقع نیز آلمانها در بعضی زمینه‌های اساسی ـ چه در سیاست‌های داخلی و چه در روابط خارجی ـ چنان ضعف‌های غیر قابل توضیحی نشان می‌دادند که بی‌تناسب بودن آن با قدرت اقتصادی‌شان ناظران را سرگشته می‌ساخت.

‌

‌

‌دعوی یک روزنامه عراقی را به این که خوزستان عربستان و متعلق به عراق است از زمره هذیان‌های معمول ارگان های حکومتی و تبلیغات عراقی‌ها نباید شمرد. در این دعوی مقامات حکومتی عراق، حزب بعث عراق و سوریه و محافل دیگری در دنیای عرب انباز هستند. ممکن است همه آنها در مسلم بودن حق عراق به این بخش سرزمین ایران همداستان نباشند ولی در اصل دعوی اختلافی ندارند.

‌

‌ما همچنین روزنامه‌ای مستقل و غیرمتعهد، و نه بی‌طرف، خواهیم بود. در مسائل روی مزیت خود آن مسائل اظهار نظر خواهیم کرد و جانب ملاحظات خصوصی را نخواهیم گرفت. مصالح ملی ایران تنها راهنمای ما در قضاوت امور است. این بینش کلی در همه موارد نخستین پایه‌ای است که سیاست تحریری روزنامه بر آن نهاده شده است.

‌

‌

‌در یک هفته گذشته بدرفتاری با ایرانیان از نو شدت یافته است و به نحوی روزافزون ناتوانی حکومت بغداد را در کشمکش با ایران در خود منعکس ساخته است. عراقی‌ها در ماجرای شط العرب نه به حجت با ایران برمی‌آیند و نه به جنگ. پس به اتباع ایران رو کرده‌اند و کینه و سرخوردگی خویش را بر سر آنان ریخته‌اند.‌

‌

‌

عصر غول‌ها سپری شده است و بهتر. از آن قبیله رهبران استثنائی با قدرت‌های خارق‌العاده، از آن مردان که عصری و ملتی را در وجود خویش خلاصه کرده بودند، تنها دوگل مانده بود و مائوتسه تونک. دوگل شکستی را که انتظار می‌رفت به اصرار برخود تحمیل کرد. مائوتسه تونک در پایان راه است.

‌

‌

‌امکانات بهره‌برداری مشترک از شط العرب بسیار بالاست، با لاروبی آن می‌توان بر ظرفیت کشتی‌رانیش افزود. می‌توان کارگاه های تعمیر کشتی در آن برپا کرد. می‌توان تسهیلات جهانگردی در آن فراهم آورد و درآمدهای قابل ملاحظه‌ برای ساکنان هر دو سوی آن تأمین کرد ـ اگر ایران و عراق به همکاری سازنده در شط بپردازند.

‌

‌

‌امروز حکومت عراق، که همه معایب و کم‌وکاستی‌های امپراتوری عثمانی را در بین‌النهرین به میراث برده است، ترجیح می‌دهد مانند دوران آن امپراتوری سترون شط العرب بیهوده بماند و عراق و ایران از نعمت‌های آن بی بهره گردند، تا موافقتی در جهت حق اصول میان دو کشور حاصل آید. ولی این مانع نخواهد شد که ایران طرح‌های خود را عرضه دارد و دست کم به عراقی‌ها راه جانشینی نشان دهد، تا وقتی که از حالت غم‌انگیز و خنده‌آور کنونی بدر آیند و کشوری را که مایه عبرت جهانیان شده است به حالت عادی‌تر و آرامتری بازگردانند.

‌

‌

‌عراقی‌ها ممکن است تا مدتها به خود نیایند و از مذاکره و دادن ترتیبات تازه و منصفانه‌تری برای اداره‌ی شط العرب سر باز زنند. ولی مخالفت آنها با اعمال حاکمیت روزافزون ایران در شط العرب از حدود اعتراضات و از همکاری نشان ندادن فراتر نخواهد رفت.

‌

‌

شناساندن شط العرب به عنوان یک راه آبی بین‌المللی برای کشتی‌های بازرگانی همه کشورها تنها یک جنبه مبارزه‌ی ایران را تشکیل می‌دهد. جنبه دیگر آن محدود ساختن ورود ناوگان جنگی کشورهای دیگر به شط العرب و موکول دانستن آن به اجازه‌ی قبلی هردو دولت ایران و عراق است.

‌

در برابر ملک حسین که شناسائی اسرائیل و تمامیت امنیت تضمین شده آن را به همراه حق عبور از آب‌های بین‌‌المللی (خلیج عقبه و کانال سوئز) تنها در برابر تخلیه سرزمین‌های اشغالی پیشنهاد می‌کند، پافشاری اسرائیلی‌ها در مذاکره مستقیم با اعراب  هر گونه اعتبار خود را به عنوان یک زمینه معقول برای گفتگو از دست می‌دهد. مذاکرات مستقیم بین دو طرف بی‌شک وسیله نهائی رسیدن به هر صلحی است که میان آنها میسر باشد. ولی این وسیله نهائی را شرط مقدماتی شمردن و هر کوشش غیر مستقیم و تدریجی را در راه صلح محکوم دانستن جز از سترونی تفکر و رهبری سیاسی در اسرائیل می‌دهد.

‌

‌

دکترین «حق حاکمیت محدود» آقای برژنف که چیزی جز توجیه ایدئولوژیک حق دخالت نامحدود اتحاد شوروی در سرنوشت کشورهای به اصطلاح «برادر» نیست، در اصل حق حاکمیت کشورهای دیگر را فقط محدود نمی‌کند. بلکه آن را یکسره از میان می‌برد.

‌

عقب‌ماندگی و توسعه نیافتگی ایران بیش از علل اجتماعی و درونی، علل تاریخی و بیرونی داشته است. ایران سرزمین تمدن‌های شکوفانی است که پیوسته پایمال هجوم‌های بیگانه شده است. در خود این جامعه و سرزمین در هر دوره تاریخی بنیه کافی برای ساختن و دو باره ساختن و برای برپا ساختن و در خود جذب کردن ضربت هجوم خارجی بوده است. امروز هم که پس از نزدیک به دو قرن ایران آثار استعمار بیگانه را از زندگی ملی خود می‌زداید بار دیگر برای جهش آماده می‌شود.

تظاهرات عظیمی که مدام در کشورهای مختلف علیه جنگ ویتنام، علیه اشغال چکسلواکی، علیه دیکتاتوری نظامی در یونان، علیه تطاول حقوق سیاه پوستان روی می‌دهد شعله‌ای است، که تا هنگامی که حکومت زور همانند چکمه‌ای میخ‌دار فرود آمده بر چهره‌ی خونین بشریت، پا برجاست خاموشی نخواهد گرفت.

با سرکوبی قیام مردم مجارستان در سال ۱۹۵۶، با لشکرکشی شوروی به چکسلواکی در سال ۱۹۶۸ و با فوران خونین مناقشات مسلکی و سیاسی چین و شوروی در سال ۱۹۶۹ چنین می‌نماید که آخرین میخ‌ها بر تابوت وحدت و همدردی بین‌المللی کوبیده شده و ملت پرستی فرادست یاریهای اقوام به یکدیگر آمده است.