ما همچنین روزنامه‌ای مستقل و غیرمتعهد، و نه بی‌طرف، خواهیم بود. در مسائل روی مزیت خود آن مسائل اظهار نظر خواهیم کرد و جانب ملاحظات خصوصی را نخواهیم گرفت. مصالح ملی ایران تنها راهنمای ما در قضاوت امور است. این بینش کلی در همه موارد نخستین پایه‌ای است که سیاست تحریری روزنامه بر آن نهاده شده است.
ــــــــــــــــــــــــــــــــ
نخستین سرمقاله آیندگان شنبه ۲۵ آذر ۱۳۴۶
داریوش همایون
گامی در راه آینده
جریان یافتن خون تازه‌ای در رگ‌های مطبوعات ایران در عین حال مکمل و آسان کننده تحول اجتماعی کشور است. تحول که از شش سال پیش سرعت روزافزونی به خود گرفته در شئون مختلف کشور ما تغییرات عمیق و گاه باورنکردنی به بار آورده است. در مطبوعات نیز زمان تحول فرارسیده است و پیشرفت‌های چند سال گذشته از هر دوران مشابه دیگری در تاریخ مطبوعات ایران افزونتر است.
ما مطبوعات را به معنای وسیع آن در نظر داریم که شامل رادیو و تلویزیون نیز می‌شود و مطبوعات در این معنی از مؤثرترین وسائل توسعه اجتماعی، اقتصادی و سیاسی هر جامعه‌ای است. مطبوعات یک وسیله ارتباط جمعی است و ارتباط قلب جامعه بشمار می‌رود.
به توسط مطبوعات است که افراد یک جامعه در هر لحظه به ذخیره مشترکی از اطلاعات و معلومات دست می‌یابند و زمینه اطلاعاتی لازم را برای قضاوت و تصمیم در باره مسائل پیدا می‌کنند. بدون ارتباط اجتماعی یک ملت به وجود نمی‌آید و قدرت سیاسی پایدار نمی‌ماند و در عصر ما که عصر توسعه است این عامل اضافی باز بر اهمیت ارتباطات در یک جامعه افزوده است.
برای توسعه یک جامعه تجهیز و آماده ساختن افکار عمومی به نحوی که حداکثر نیروهای مردم در مسیر پیشرفت به کار افتد ضرورت دارد. مطبوعات می‌توانند عامل اصلی تجهیز نیروهای جامعه باشند.
مطبوعات ایران تا کنون این وظیفه را در حدود امکانات خود انجام داده‌اند و اینک “آیندگان” نیز همه توانائی خود را، هرچه محدود باشد، در این راه می‌گذارد و با کوشش‌های دیگران که سابقه خدمت طولانی‌تری دارند همگامی می‌نماید.
این روزنامه که برای نخستین بار از طرف یک شرکت و نه یک فرد انتشار می‌یابد در سیاست انتشاراتی و تحریری خود خواهد کوشید همین جنبه غیر فردی را دنبال کند و بین اداره و مالکیت روزنامه حد لازم تفاوت را بوجود آورد.
“آیندگان” روزنامه‌ای خبری است در مفهوم وسیع‌تر آن. روزنامه‌ای که خواهد کوشید حق خبر را ادا کند. نه تنها حداکثر ممکن اخباری را که شایسته چاپ است در دسترس خوانندگان قرار دهد، بلکه هرجا ضرورت یابد به کمک مقالات و تفسیرها در توضیح مطالب بکوشد و خواننده را با عمق مطالب آشناتر سازد.
روش این روزنامه را شرایط کنونی جامعه ایرانی تعیین کرده است. جامعه‌ای که شور پیشرفت و توسعه آن را آکنده است و افراد آن از خواب سنگین سیصدساله برمی‌خیزند تا به یک جهش فاصله چند قرنی خود را با دنیای پیشرفته پر کنند. جامعه‌ای که پس از ۱۵۰ سال پیکارهای قهرمانانه استقلال و آزادی عمل خود را در عرصه سیاست خارجی یافته است و برای نخستین‌بار دیگر میدان نفوذ دولت‌های استعماری یا مهره جنگ سرد قدرت‌های برتر نیست.
جامعه‌ای که امروز اسباب سیاسی اتکای کامل به خود را فراهم کرده است و در فردای بسیار نزدیک اسباب اقتصادی آن را فراهم خواهد داشت.
ما روزنامه‌ای متوجه امر توسعه خواهیم بود، توسعه سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ایران. در صفحات “آیندگان” عوامل سازگار با این توسعه پشتیبانی و معرفی خواهند شد و عوامل منافی با آن مورد انتقاد قرار خواهند گرفت. از این مهمتر ما خواهیم کوشید مسائل توسعه ایران را برای خوانندگان خود باز کنیم و هرجا به نظرمان می‌رسد توصیه‌ها و پیشنهادهائی بنمائیم.
ما همچنین روزنامه‌ای مستقل و غیرمتعهد، و نه بی‌طرف، خواهیم بود. در مسائل روی مزیت خود آن مسائل اظهار نظر خواهیم کرد و جانب ملاحظات خصوصی را نخواهیم گرفت. مصالح ملی ایران تنها راهنمای ما در قضاوت امور است. این بینش کلی در همه موارد نخستین پایه‌ای است که سیاست تحریری روزنامه بر آن نهاده شده است.
و ما روزنامه‌ای ترقیخواه و “لیبرال” خواهیم بود. دنیای ما دگرگون شده است و ما باید پا به پای آن برویم. عادت‌ها و رسم‌های کهنه‌ای که به دست و پای جامعه پیچیده‌اند و آن را از حرکت به پیش باز می‌دارند باید با شیوه‌ها و طرز تفکرهای تازه جانشین شوند. ما سنت‌های فرهنگی و مذهبی کشور خود را محترم می‌داریم و در حفظ آنها خواهیم کوشید. ولی رسوم و عادات زیان‌بخش ارتباطی با این سنت‌های مقدس ندارند.
از آنجا که مسائل این جامعه جز به نیروی فرد فرد اعضای آن حل نخواهد شد، ما مشارکت تدریجی و روز افزون مردم را در امور عمومی و ملی هدف خود قرار داده‌ایم. وسائل این مشارکت باید در زمینه‌های مختلف آماده شود، مردم باید بتوانند درست را از نادرست بشناسند و توانائی تصمیم مستقل بی‌یابند. باید از جهات اجتماعی و اقتصادی برای قبول مسئولیت آماده شوند. این تحولی است که در چند سال گذشته با موفقیت روزافزون روبرو بوده است و ادامه آن از پشتیبانی کامل “آیندگان” برخوردار خواهد بود.
با پیشرفت کار برنامه‌های اصلاحی کشور که در منشور ششم بهمن و مواد بعدی آن خلاصه شده است، جامعه ما با گام‌های بلند در راه تجهیز کامل نیروهای اجتماعی و مداخله سازنده مردم در امور خود پیش می‌رود. اکنون هنگام آنست که علاوه برتقویت و تأئید این برنامه‌ها به بررسی راه‌های آسان کردن مشارکت عمومی پرداخته شود.
ما در شور و هیجان خود برای توسعه کشور از اهمیت “کارآئی” و حداکثر استفاده از حداکثر عوامل در بهترین شرایط ممکن نمی‌توانیم غافل بمانیم. مبارزه ما مبارزه بر ضد اتلاف و تفریط و هدر رفتن نیروها و منابع است، برای آن که هیچ ذخیره‌ای بی‌استفاده نماند و هیچ فرصتی فوت نشود.
اما همه این چاره‌اندیشی‌ها بدون بالا بردن سطح بحث، بحث سیاسی و اقتصادی و اجتماعی، در کشور میسر نخواهد بود. ما باید در باره مسائل به نحو هوشمندانه‌تری تفکر و گفتگو کنیم.
نیاز ما در این زمینه پیوسته بیشتر می‌شود. هر قدم که جامعه ما برمی‌دارد سطح بحث ناگزیر باید بالاتر برود. ما جامعه پیچیده‌تری شده‌ایم و هر سال پیچیده‌تر و تکامل یافته‌تر خواهیم شد.
“آیندگان” با احساس این نیاز به میدان آمده است و با خشنودی کامل با دیگر مطبوعات و وسائل ارتباط جمعی به منظور ارتقاء سطح بحث همگام خواهد شد.
امید ما آنست که بتوانیم سطح کار خود را نیز بالا نگهداریم. ما از راه قرار دادن ملاک‌های شایسته روزنامه‌نگاری برای هیئت تحریریه خود و ملاک‌های مشابه بازرگانی برای قسمت اداری و بازرگانی روزنامه و مراقبت در اجرای آنها خواهیم کوشید روزنامه‌ای سزاوار نام روزنامه انتشار دهیم.
حفظ تعادل بین مقتضیات و نیازمندی‌‌های تحریری و بازرگانی روزنامه و جلوگیری از تجارتی شدن بیش از حد آن و جدا کردن ملاحظات مختلف از یکدیگر به نحوی که سلامت کار از هر جهت محفوظ بماند تکلیف خطیری است که مدیریت روزنامه برای انجام و تعهد آن آماده شده است.
افزوده شدن یک روزنامه آگاه دیگر که با نیت خدمت و نه فقط به قصد تجارت تأسیس شده باشد سیر اصلاحی جامعه ایرانی را آسان‌تر خواهد ساخت.
راهنمائی‌های بی‌غرضانه آن به حال مسئولین سودمند خواهد افتاد و در افزایش اعتماد عمومی مؤثر خواهد بود. سهم آن در توضیح دادن سیاست‌های اصلاحی به مردم علاقمند ساختن آنان به شرکت در مبارزه اصلاحات و نیز در ابلاغ نظرهای مردم به دستگاه‌های حکومتی قابل ملاحظه خواهد بود.
این روزنامه‌ای است متناسب با شئون جامعه ایرانی و جوابگوی نیازهای آن. روزنامه‌ای برای مردم و متکی به آنان.
چند کلمه‌ای هم در مورد نام “آیندگان” ایران کشور آینده است. اگر بین اقیانوس اطلس و اقیانوس هند کشوری باشد که آینده از آن او باشد ایران است. ما با ایمان کامل به آینده بزرگ و درخشان این ملت و این سرزمین و با عزم راسخ به پذیره شدن این آینده نام خود را برگزیده‌ایم.
