در یک هفته گذشته بدرفتاری با ایرانیان از نو شدت یافته است و به نحوی روزافزون ناتوانی حکومت بغداد را در کشمکش با ایران در خود منعکس ساخته است. عراقی‌ها در ماجرای شط العرب نه به حجت با ایران برمی‌آیند و نه به جنگ. پس به اتباع ایران رو کرده‌اند و کینه و سرخوردگی خویش را بر سر آنان ریخته‌اند.
در عراق نزدیک به یک میلیون ایرانی بسر می‌برند، چه آنها که هنوز تابعیت ایران دارند و چه آنها که ناگزیر به ترک تابعیت شده‌اند. علاوه بر این عراق، که همواره سرزمین پرستش‌گاه‌های ایرانیان بوده، گروه‌های بزرگی از زائران ایرانی را در خود دارد. نیروی کار این ایرانیان و و پول‌های گزافی که در عراق صرف می‌کنند از مایه‌های عمده‌ی آن مقدار آبادانی آن کشور است که از بدی حکومت و جور فرمانروایان و ناتوانی دستگاه اداری باقی می‌ماند.
گذشته از این، ایرانیان عراق به رهبران عراقی گاه و بی‌گاه فرصت گرانبهای دیگری نیز عرضه می‌دارند. به آنها امکان قدرت‌نمائی و احساس پیروزی می‌دهند. هروقت حکومت بغداد به سرخوردگی‌های معمول خود دچار می‌شود، ایرانیان بی‌دفاع را در دسترس دارد که طعم قدرت حکومتی را به آنها بچشاند. اگر در هر زمینه دیگر رهبری سیاسی عراق ناکامی می‌بیند و سپر می‌افکند، دست‌کم ایرانیان مقیم عراق را چون سپر بلائی در پیش روی دارد.
در یک هفته گذشته بدرفتاری با ایرانیان از نو شدت یافته است و به نحوی روزافزون ناتوانی حکومت بغداد را در کشمکش با ایران در خود منعکس ساخته است. عراقی‌ها در ماجرای شط العرب نه به حجت با ایران برمی‌آیند و نه به جنگ. پس به اتباع ایران رو کرده‌اند و کینه و سرخوردگی خویش را بر سر آنان ریخته‌اند. برای حکومتی که یک سنت استوار خونریزی و توحش سیاسی پشت سر دارد چنین رفتار با ساکنان و میهمانان سرزمین خود از زمره‌ی امور جاری است. عراق قتل‌عام‌ها و اعدام‌های دستجمعی و صحنه‌های پایکوبی و شادمانی برگرد اجساد بدار آویختگان دیده است. در خیابان‌های آن لاشه‌های قربانیان را بر روی زمین کشانده‌اند، در کوی‌هایش خاندان‌ها را منقرض ساخته‌اند. زبان سیاست در آنجا از نیام دشنه‌ها و لوله تفنگ‌ها بیرون می‌آید.
ولی اگر عراقی‌ها آزادند هر چه می‌خواهند با یکدیگر بکنند و بعثی‌ها کمونیست‌ها را قصابی کنند و کمونیست‌ها ملیون را و سنی‌ها شیعیان را و هواپیماها دهکده‌های کردنشین را، اتباع ایران از مقوله دیگرند. آنها که به سائقه مذهبی بسر بردن در یک خاک میهمان‌کش را برگزیده‌اند مانند اهل عراق در برابر ستم حکومت بی‌پناه نیستند.
نیروهائی که از کشتی‌های ایران در شط العرب دفاع کردند توانائی حمایت اتباع ایران را آن سوی شط نیز دارند. اگر حکومت بغداد در تمایل خود به ایجاد یک بحران سیاسی در خلیج فارس ـ که آنهمه مورد علاقه محافل معین لندن است ـ تا بدان حد بی‌اختیار است که جان و مال ایرانیان عراق را دستخوش کینه‌ورزی خود قرار داده است، از ایران طبعاً نباید انتظار شکیبائی نامحدود داشت.
اما اگر درگذشته گروگانهای ایران در عراق به بیهوده قربانی می‌شدند، امروز این زنان و مردان در واقع قسمتی از بار مبارزه ملت خود را بر دوش می‌کشند. حکومت عراق ترجیح داده است بجای نیروهای دفاعی ایران با آنها مقابله کند و شکست اخلاقی و معنوی‌اش در این جبهه کمتر از شکست دیپلماتیک در زور‌آزمائی بر سر شط العرب نخواهد بود. روابط ایران و عراق در همه زمینه‌های فراوان آن یک بار برای همیشه می‌بایست فیصله می‌یافت و بر پایه‌های سزاوارتری استوار می‌گردید. امروز که چنان موقعی رسیده است ورود هیچ عامل تازه‌ای به صحنه نباید عزم ما را سست کند، و آزار ایرانیان عراق امر تازه‌ای نیست.
