در تاریخ، ما دوگونه شکست داریم، شکست سیاسی و شکست تاریخی. شکست سیاسی، مغلوب شدن در برابر اوضاع و احوال است؛ و می‌تواند در اوضاع و احوالی دیگر جبران شود. شکست تاریخی مغلوب شدن در برابر زمان است؛ سپری شدن و بی‌موضوع شدن است. انقلاب مشروطه شکستی سیاسی خورد. طرح یا پروژه اصلی آن در سده بیستم ناتمام ماند و در پایان با انقلاب اسلامی ‌به زیر افتاد. ولی طرح مشروطه خواهی زنده است و هنوز در بنیاد خود اعتبار دارد و در نتیجه دچار شکست تاریخی نشده است. برعکس انقلاب اسلامی‌ که پیروزی سیاسی تمام عیار و بسیار کامل‌تری از مشروطه داشت از نظر تاریخی شکست خورده و بی‌موضوع است؛ چیزی جز درس‌های تلخ برای آینده ندارد.

‌ ‌

داریوش شایگان مهمان خانه دکتر جواد طباطبایی. مهر ١٣٩۶

انسان مادامی که به آگاهی از خود و اطراف می رسد محترم تر می شود

‌ ‌مبارزه‌ی مدنی دختران خیابان انقلاب برای الغای حجاب اجباری در چه بافتی از نگرش‌های ایرانیان به مقوله‌ی حجاب اجباری آغاز شده است؟ نگرش چه بخش‌هایی از مردم در چه جغرافیاهایی به چه میزانی له یا علیهِ دختران خیابان انقلاب است؟ برای ارائه‌ی پاسخی تجربی به این پرسش‌ها بر داده‌های حاصل از سومین موج از «پیمایش ارزشها و نگرش‌های ایرانیان» که در دفتر طرحهای ملیِ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تهیه شده است تکیه خواهم کرد.

‌ ‌

‌ ‌

صبح امروز رئیس‌جمهوری اسلامی ایران  از نوزده تن از برگزیدگان نهمین جشنواره بین المللی فارابی، ویژه تحقیقات علوم انسان، تقدیر کرد. حسن روحانی در مراسم اختتامیه نهمین جشنواره بین المللی فارابی به جواد طباطبایی در رشته علوم سیاسی روابط بین الملل و مطالعات منطقه ای لوح تقدیر اهدا کرد

‌ ‌

‌ ‌سخن گفتن درباره ایران هم آسان است، هم مشکل. آسان است زیرا ایران خانه و وطن ماست و آن را دوست می-داریم و با آن زندگی می کنیم مشکل است زیرا اگر از ما بپرسند ایران چیست، مفهوم روشنی از آن نداریم و پاسخ دقیقی نمی توانیم به پرسش بدهیم. در باب معنی و اهمیت وطن هم نظرها یکسان نیست تا آنجا که ممکن است کسی بگوید تعلق اشخاص به این یا آن وطن اهمیت ندارد و مهم انسان بودن است. این حرف خوبی است اما متأسفانه گوینده اش از شرایط انسان بودن و زندگی انسانی خبر ندارد. مگر آنکه وطن را جایی بی نام و در قرب حق بداند ولی به هر حال کسانی که ایران را چیزی بیش از یک نام نمی دانند بدانند که این نام را ما اختیار نکرده ایم بلکه ما نام و عنوان خود را از ایران گرفته ایم. نام ایران چندان ثبات و دوام داشته است که مدعی هر چه بکوشد نمی تواند آن را نادیده بگیرد. نامی را که نتوان تغییر داد، نام نیست. حقیقت است.‌ ‌

‌ ‌

‌ ‌

طرح نوسازندگی (مدرنیراسیون) و نوگری (تجدد) جامعه و فرهنگ و حکومت ایران که صد سالی پیش مشروطه‌خواهان در دست گرفتند رویدادی با ابعاد جهانی بود ــ نخستین جنبش تجددطلبانه مردمی، در فضای خواب‌آلود کشورهای مستعمره و نیمه‌مستعمره و “جهان سوم“ نامگذاری بعدی. ولی از فریدون آدمیت و معدودی دیگر که بگذریم، این نگاه به جنبش مشروطه در صد سال گذشته از گفتمان تاریخی و سیاسی غایب بوده است.

‌ ‌

‌‌حتی از خودم هم تعجب می‌کنم؛ با خودم می‌گویم چرا اینجا هستم، با توجه به این‌که با خوشی در آمریکا زندگی کردم و امکانات فراهم بود، اما به عشق مردم ایران همه آن‌ها را رها کردم و به ایران آمدم. هر کاری که می‌کنیم مشکلی پیش می‌آید و نمی‌دانم چرا برای ما مشکل پیش می‌آید. در کنسرت یزد، کفن پوشیدند و جلوی در سالن برگزاری کنسرت آمدند. دفعه گذشته، سه‌بار قرار بود در قوچان کنسرت برگزار شود و کنسل شد. قرار بود بزرگان موسیقی دنیا را به ایران بیاوریم، اما اجازه این کار را ندادند.

‌

‌ ‌

ملت ما در ۱۳۵۷ آن اشتباه را کرد و اکنون ناگزیریم به بدی کوچک‌تر خرسند باشیم. جمهوری اسلامی سرانجام به نیروی ملت ایران سرنگون خواهد شد ولی ایران پاره پاره را دیگر تنها در کتاب‌های تاریخ می‌توان بازیافت

‌

هرچند عملیات تروریستی جنایتکارانه دیروز در تهران منجر به کشته و زخمی شدن چند تن از هم میهنانمان و فشرده شدن قلب ایرانیان شد، اما ناگزیر فرصتی است تلخ برای هشدار به طراحان این عملیات و نیروهای جنک‌طلب آمریکایی و هم پیمانانشان در حوزه خلیج فارس که بدانند؛ برای ملت ایران، حفظ و بقای سرزمین ایران مبنای انتخاب راهکارها و تاکتیک‌ها می‌باشد. هر چند ملت ایران و نیروهای آزادیخواه و دمکرات ایران هیچگاه سیاست تنش‌زدایی در منطقه را از پیش چشم خود دور نمی‌دارد و در پی همزیستی مسالت‌آمیز با تمامی کشورهای همسایه خود و جهان می‌باشد اما برای حفظ هستی خود، تاریخ خود، هویت خود، سرزمین خود و بود و نبود خود تا پای جان خواهد ایستاد!

‌ ‌

«در جست‌وجوی خرد و آزادی» ویژه‌نامه‌ای‌ست در تجلیل از عزت‌الله فولادوند و بررسی سویه‌های مختلف تلاش او در ترجمه آثار فلسفی به زبان فارسی و ارج‌گذاری بر این تلاش در گستره زندگی این مترجم نام‌آشنا. این کتاب را انتشارات مینوی خرد منتشر کرده است.

‌ ‌