بایگانی موضوعی: مقاله‌ها

دانشگاه تهران چگونه به‌وجود آمد؟ / علی‌اصغر حکمت

گویا خداوند متعال به قلب من الهام کرد که عرض کردم در آبادی و عظمت پایتخت البته شکی نیست ولی نقصی که دارد این است که این شهر هنوز عمارت مخصوص “اونیورسیته“ (دانشگاه) ندارد و حیف است که این شهر نوین از همه بلاد بزرگ عالم از این حیث عقب باشد. شاه بعد از اندک تأملی یک کلمه گفتند “بسیار خوب آن‌را بسازید“.

 

چهره ماندگار ایران شناسی؛ ریچارد نلسون فرای / پروفسور احسان یارشاطر

تلاش‌های پروفسور ریچارد فرای در حوزه ایران‌شناسی بیش از نیم قرن به طول انجامید. او طی این مدت به طور دائم مشغول تحقیق، تدریس و نوشتن بود. دانش ما به خاطر فداکاری و تلاش‌های خستگی ناپذیر او در پیشبرد مطالعات ایران‌شناسی در حوزه‌های مختلفی مانند تاریخ، جغرافیای تاریخی، زبان‌شناسی، هنر، باستان‌شناسی، سکه‌شناسی و مهر‌شناسی غنی‌تر شده است.

 

گفتگو با دکتر جلایی‌پور در مورد تغییرات خانواده ایرانی

دکتر جلایی‌پور، جامعه‌شناس و عضو هیات علمی دانشگاه تهران، معتقد است که نباید افزایش تعداد خانواده‌های فروپاشیده را به فروپاشی خانواده در ایران تعمیم داد. او ظهور خانواده‌های مدنی با روابط عادلانه‌تر میان زن و شوهر و نیز فرزندان و والدین را یکی از تغییرات مثبت ساختار خانواده در ایران می‌داند؛ خانواده‌ای که درست در نقطه مقابل خانواده‌های سنتی و یا پدرسالار قرار دارد و زن و مرد در آن دارای حقوق و مسئولیت‌های تقریبا یکسان هستند. جلایی‌پور به ظهور خانواده‌های سفید هم اشاره می‌کند؛ خانواده‌های توافقی که به صورت رسمی در جایی ثبت نمی‌شوند.

 

کدام زبان؟ کدام پژوهش؟ کدام برنامه؟ / گفتگوی متین غفاریان با احسان هوشمند

بدون توجه به مبانی تاریخی هویت ایرانی هر تلاشی برای حل مسائل موجود بر انبوه مشکلات موجود می‌افزاید.‌‌

احسان هوشمند پژوهشگر حوزه مطالعات قومی‌ معتقد است سیاست‌های فعلی در مواجهه با مسئله زبان‌های محلی بدون پشتوانه تئوریک است. او همچنین به برخی مخاطرات اجتماعی جدی که آموزش بدون مطالعه و کار کار‌شناسی زبان مادری ممکن است ایجاد کند، اشاره می‌کند و معتقد است ابعاد وحساسیت‌های اجتماعی و سیاسی زیادی در این زمینه باید مورد توجه قرار گیرد.

 

به تماشای آبها: مروری بر زندگی و آثار حسین علیزاده

‌‌

به تماشای آبها: مروری بر زندگی و آثار حسین علیزاده


 

یک سال مانده به انقلاب، در ده شب شعر گوته چه گذشت؟

گفت‌ و گوی رادیو فردا با ماندانا زندیان پیرامون کتاب «بازخوانی ده شب»

 

وطن، زبان فارسی و شعر مشروطه / ماشاءالله آجودانی

‌سال‌ها پیش از آن که رضاشاه به حکومت برسد، در عصر رونق صنعت چاپ و انتشار در ایران، خود به خود و به طور طبیعی، زبان فارسی تنها زبان اصلی و مهمی بود که کار نشر در شکل عمومی آن، با آن آغاز شده بود. و این امر آن اندازه طبیعی و بدیهی بود که جای چون و چرا نداشت، چرا که زبان دیگری را در ایران توان آن نبود که به عنوان زبان “نوشتار” برگزیده شود و این جریان طبیعی بدون بخشنامه و امر و نهی، خود به خود سیر خود را طی می‌کرد

 

سال یکهزار و سیصد و نود و سه خورشیدی فرخنده باد!

‌‌

سال یکهزار و سیصد و نود و سه خورشیدی فرخنده باد!

 

زبان فارسی، زبان مشترک ایرانیان / نجف دریابندری

‌زبان فارسی چه از حیث شکل جاری آن به اصطلاح ملک طلق فارس‌ها نیست، بلکه در واقع ساخته و پرداختة همه مردم ایران است. کافی است آثار “فارسی زبان‌ها” را به همان معنای مورد بحث، یعنی در تمایز با “فارس” از فهرست ادبیات فارسی حذف کنیم تا ببینیم که از این ادبیات غنی، که این قدر به آن افتخار می‌کنیم، چه برجا می‌ماند.

 

تا زبانم به پارسی می چرخد، ایران را فراموش نخواهم کرد…

‌‌من در ایران زبانم را آموختم و ریشه ی عشق به این زبان و فرهنگ در آن دیار در من جوانه زد و پرورش یافت. تا زبانم به پارسی می چرخد ایران را فراموش نخواهم کرد.

 

چرایی و اثرات نگاه امنیتی به کردستان / گفتگوی سوسن محمدخانی غیاثوند با ماشااله شمس‌الواعظین

من با انوشیروان مصطفی رهبر جنبش گوران ‌یک گفتگوی مفصل و سه چهار ساعته داشتم.‌ ایشان می‌گفتند «طی بیست سال اخیر که خودمختاری در کردستان عراق به وجود آمد نسل جدید ما الان اگر بخواهد با هم میهن خود گفتگو کند به مترجم نیاز دارد.» و‌ این نگران کننده است. فقط افراد میانسال به بالا در اقلیم کردستان به زبان عربی مسلط هستند. فکر کردید اگر ‌این نسل منقرض شود چه اتفاقی خواهد افتاد؟! ‌یک ملت جدا از دنیا و فاقد پتانسیل و مهارت‌های فرهنگی و زبانی تحویل جهان بدهیم؟! خودمان را در ارتباط با شعارهای براق گول نزنیم. به صورت فراگیر و همه جانبه خواهان آموزش زبان کوردی در کنار زبان ملی بشویم ولی ملت‌مان را با هر قیمتی که‌ هست از زبان و فرهنگ واحدی که می‌تواند آن‌ها را به‌هم پیوند بدهد و به جهان وصل کند، محروم نکنیم. چون آن‌ها که ‌این کار را کردند الان پشیمانند و می‌خواهند برگردند.

 

مترجم ایدئولوگ نیست / خشایار دیهیمی در گفتگو با گروه فرهنگی- اجتماعی برهان

‌مترجمین سراغ کتاب هایی می روند که از عهده ی آن برنمی آیند و حاصل کار طبیعی است که بد خواهد بود؛ ولی به چه دلیل مترجمین جذب این گونه کتاب ها می شوند؟ چون این کتاب ها ابهت دارند و مردم می گویند مثلاً این شخص مترجمِ راولز یا هگل است.

 

نظم نوین در یک جهان چند قطبی / ۱۳ آبان ۱۳۷۰ / داریوش همایون

‌‌

آمریکاییان خود پیش از همه متوجه نابرابری قدرت اقتصادی با قدرت سیاسی ـ نظامی‌شان شده‌اند. و دورنگرترین‌شان هشدارها را سر داده‌اند که آمریکا بر راه ابر قدرت سیاسی ـ نظامی پیش از خود، اسپانیا و فرانسه و انگلستان، می‌رود. در واقع نشانه‌های زوال در این اقتصاد و جامعه پدیدار است.

 

خط فارسی، یک شاهکار است / گفتگوئی با دکتر بهرام فره‌وشی پیرامون خط فارسی

خط ما ویژگی‌های شکل‌نگاری دارد… خط هرقدر بیشتر بتواند به کلمه شکل و فرم معین بدهد زود‌تر خوانده و نوشته می‌شود… از مزایای خط فارسی کوتاه نویسی کلمات و «اقتصاد مغزی» آنست‌

 

به یاد و با قدر‌شناسی از هما زاهدی / فرخنده مدرس

‌برای ما اقبال آشنائی با هما زاهدی دیر بدست آمد، و هنگامی که فراهم شد، هنوز با سابقه‌های ذهنی از پیش ‌ساخته شده همراه بود و زیر تأثیر چند رخداد تاریخی و چند نام و نسب و بیش از همه در پرتو حضور پررنگ و پرنفوذ همسرش داریوش همایون قرار گرفته بود. هاله‌ها و فاصله‌ها هر چند پس از درگذشت داریوش همایون به ضخامت و دوری گذشته نماند، اما فرصتِ از میان رفتن را نیز به کمال نیافت. زمان بس کوتاه و مسافت‌ها بس بلند بود. با وجود این کفایتِ فرصت آنقدر بود که ما را از لابلای گفتگوهای بی‌شمار و مداوم‌، با بانویی بزرگ‌منش، با گذشت، فداکار و وفادار آشنا سازد،

 

خبر درگذشت هما زاهدی بار سنگین غم را بر دلمان نشاند!

خبر درگذشت هما زاهدی بار سنگین غم را بر دلمان نشاند!

hma2

درگذشت هما زاهدی، همسر ارجمند داریوش همایون و پشتیبان گرانقدر  بنیاد دایوش همایون ـ برای مطالعات مشروطه‌خواهی برای همکاران این بنیاد رخدادی بسیار غم‌انگیز است. ما مراتب همدردی خود را خدمت اعضای محترم خانواده ایشان، خاصه فرزندان آن بانوی گرانقدر و برادر محترمشان آقای اردشیر زاهدی اعلام می‌داریم.

ادبیات چپ پاسخ‌گوی نیاز جامعه امروز نیست / آن‌سوی خط با شمس‌لنگرودی

‌چپ‌ها سال‌ها فکر می‌کردند کلید حل معضلات جوامع بشری در دست‌شان است و شاعران و نویسندگان چپ هم به دنبال این تئوری با شور و هیجان این آرمانگرایی را تبلیغ می‌کردند. منتها وقتی خود تئوری‌ها زیر سوال رفت یا دست‌کم مورد تردید یا مورد بازبیبنی قرار گرفت نقش هنر و ادبیات هم در این عرصه کمرنگ شد. الان دیگر آن نوع از ادبیات به نیاز جامعه پاسخ نمی‌دهد. برای روشنفکر دهه ۵۰ مسلم بود که مشکل زیربنا و روبناست. اما امروز تقریبا برایش روشن شده که چنین خبرهایی نیست که زیربنا اگر عوض شد روبنا هم عوض می‌شود.

 

« نوشته‌های قدیمی‌تر

نوشته‌های جدیدتر »