شعر پیشرو شعری است که «این گونه که هست» را خوب بشناسد، و «آن گونه که باید باشد» را در خیال شاعرانۀ خود،به سان آرزوها و آرمان های انسانی بپروراند
***
نهم تیر، زادروز اسماعیل خویی است…
«…پیشرو یا واپس گرا بودن یک شعر بستگی پیدا می کند به جهان نگری که ما بر بنیادش به شعر نگاه می کنیم. در نگاه خود من، که هیچ لازم نیست دیگران نیز آن را بپذیرند، شعر پیشرو شعری است که «این گونه که هست» را خوب بشناسد، و «آن گونه که باید باشد» را در خیال شاعرانۀ خود،به سان آرزوها و آرمان های انسانی بپروراند؛ یعنی از این هر دو برخوردار باشد. شعر پیشرو برای من شعری است که آرمان های بزرگ انسانی دارد. در تعریف باریک تر، در جامعۀ ما، شعری که خفقان را می شناسد، و آزادی، برابری و دادگری آرمان آن است، شعر پیشروست…»
اسماعیل خویی
*بر گرفته از گفت و گوی ماندانا زندیان با اسماعیل خویی، فصلنامه ره آورد، تابستان نود و دو خورشیدی
با خُردی عظیم
«ازماهیان کوچک این جویبار
هرگز نهنگ زاده نخواهدشد .
من خردی عظیم خود را می دانم
و می پذیرم .
اما
وقتی که پنجه فتادن ریگی
خواب هزارسالۀ مردابی را می آشوبد ،
این مشت خشم
برجدار دلم ،
بی گمان ،
بیهوده نیست که می کوبد .»
اسماعیل خویی
بیست و دوم دی ۱۳۴۸ خورشیدی – تهران
