نظاميان محصور بعد از عبور از شهر يكسر به‌قلعة «سلاسل» رفتيم، كه نظاميان در آنجا بودند. دكتر سلطان سيداحمدخان پيش آمد و قضية محاصرة خود و اين سيصد نفر را با بياني مؤثر شرح داد، و راپرت ذيل را كه خلاصه وقايع است به‌رئيس كابينه سپرد. عين آن را كه جنبة تاريخي …
نفت
نفت رئيس كمپاني نفت ايران و انگليس دعوت كرده بود كه از معدن بازديدي كنم. در سال 1901 (شهر صفر 1319)، امتياز نفت تمام ولايات ايران به‌استثناي خراسان و استرآباد و مازندران و گيلان و آذربايجان، به‌مستر ويليام ناكس دارسي داده شده است كه تا شصت سال به‌استخراج مبادرت ورزد و …
عزيمت به‌دزفول
عزيمت به‌دزفول يكشنبه 22 قوس صبح اتوموبيلها را به‌وسيلة قايق از كارون عبور دادند، و تقريباً سه ساعت به‌ظهر از ساحل يمين رودخانه به‌طرف شمال عازم گرديديم. دزفول شهر دورافتاده‌اي است كه تا خط آهن كشيده نشود و راه خرم‌آباد كاملاً مفتوح و مأمون نگردد اميد ترقّي براي آن …
اسناد مهم
اسناد مهم شب 24 قوس، دوسية مهمي، مشتمل بر چند سند مختلف، از طرف يك نفر از علاقه‌مندان به‌وطن براي من فرستاده شد. در حقيقت با سوابقي كه داشتم اين اسناد چيز تازه‌اي بر اطلاعات من نيفزود، ولي مورث حيرت و تلخكامي و تأسف فوق‌العاده شده، به‌قسمي كه آن شب تا نزديك …
انتظام امور
انتظام امور بعد از رفع خستگي، لازم دانستم هرچه زودتر ترتيبي در امور اين صفحه داده، و مأمورجدي و عاقلي بگمارم كه اهالي را بعد از آنهمه صدمات و اجحافات شيخ خزعل، چندي به‌نعمت آسايش متنعّم دارد. پس سرتيپ فضل‌الله‌خان رئيس اولين اردوي اعزامي را كه در شكست دادن هواداران خزعل و …
از اهواز به‌محمّره
از اهواز به‌محمّره سه شنبه 24 قوس صبح به‌كشتي سوار شديم. اين كشتي كوچك بخاري است داراي اطاقهاي پاكيزه و اثاثية نو، خزعل و پسرانش نيز در كشتي ديگر همراه بودند. چهارشنبه 25 قوس شب در كشتي توقف كرديم. فردا هنگام عصر به‌نواحي محمّره رسيديم. كشتيها و قايقهاي بسيار پر …
فيليه
فيليه اهالي محمّره در ساحل رودخانه اجتماع كرده و از هر طرف بانگ شادي بلند بود. فيليه قدري بالاتر از شهر واقع شده و از بناهاي شيخ جابر و محل خوشگذراني و جنايات خزعل است، چندي قبل نظاميان و مأموريني را كه از شوشتر و اهواز گرفته و تحت‌الحفظ به‌محمّره آورد، در …
خنجر مرصع
خنجر مرصع امروز صبح چهار نفر از رؤساي طوايف ساوجبلاغ مكري آذربايجان، نزد من آمدند. اين خوانين راه دور آذربايجان تا بوشهر را طي كرده و از آنجا با كشتي خود را به‌محمّره رسانيده بودند. در موقعي كه خزعل و پسرانش در مقابل من ايستاده بودند، اين چهار نفر واردشده و …
بصره
بصره حكمران نظامي را خواستم، و آخرين دستور قطعي راجع به اوضاع اين صفحه و حوادث آينده آن را داده و امر نمودم كه تدارك حركت به بصره را ببيند. كشتي خزعل با زينت و آرايش كامل به حركت آمد. شيخ نيز تا بصره مشايعت كرد، شط‌العرب تقريباً منظره روز پيش …
حركت به كربلا
حركت به كربلا يكشنبه 29 قوس اول طلوع از كشتي پياده و به قطار سوار شديم. معمولاً قطار در سه‌فرسخي مي‌ماند و به‌ساحل آب نمي‌رسد، ولي محض سهولت مسافرت ما استثنائاً قطار مخصوص را به كنار شط فرستاده بودند.
كربلا
كربلا دوشنبه 30 قوس ساعت هشت صبح قطار ما به ايستگاه كربلا رسيد. جمعي كثير از آقايان علما و تجّار و اصناف ايراني مقيم كربلا در نزديك ايستگاه چادر زده بودند. حكمران و رؤساي دواير محلي و اعيان و اشراف و شاگردان مدارس نيز انتظار ما را داشتند. شاگردان مدارس در …
مراجعت از نجف
مراجعت از نجف سرماي راه به درجات شديدتر از روز گذشته بود به‌حدي كه تمام همراهان از حس و حركت افتاده بودند. پسر خزعل كه تمام عمر را در گرماي خوزستان گذرانيده و شايد تا اين وقت سرمايي نديده بود، يكمرتبه دچار سخت‌ترين سرماها شد. ديدم بالاي لباسهاي زياد پشمين خود دو …
سامره
سامره از ايستگاه خط كربلا مستقيماً به ابتداي راه‌آهن سامره رفتم، كه نزديك شهر كاظمين است. از اينجا خط آهن آلمانها تا ولايت موصل امتداد دارد. خطی وسيع و محكم است. شب در ماشين مانديم. صبح زود در ايستگاه سامره پياده شديم. اين نقطه ايست كه در يك فرسخي مغرب شهر بنا …
كاظمين
كاظمين جمعه 5 جدي عصر وارد كاظمين شديم. بعد از زيارت و يك‌ربع توقف در منزل يكي از ايرانيان مقيم كاظمين، كه مصارفي كرده و تكلّفي نموده بود، و ملاقات با محترميني كه در آنجا جمع بودند، با اتومبيل به بغداد حركت نمودم. اهالي كاظمين نيز در ابراز شادماني و تزيينات …
خاك ايران
خاك ايران جبال برف‌آلود ايران مدتي بود كه نمايش داشت، و افق بي‌تغيير عراق را چون ديواري جليل و مزين به آسمان مربوط مي‌ساخت، اما درشكه در رسانيدن ما به خاك وطن، مثل اين بود كه تعلّلي دارد يا شدت شوق، حركت او را در چشم من كند و تعلّل‌آميز جلوه‌گر مي‌ساخت. …
رضاشاه کبیر ـ سفرنامة مازندران / فهرست
رضاشاه کبیر سفرنامه‌ی مازندران تجدید چاپ: نشر تلاش ۱۳۸۳ Talash / Sand 13 ۲۱۰۷۳ Hamburg Germany حروفچینی: آلیس آواکمیان شماره ثبت: ISBN ۳-۰۰-۰۱۴۱۶۰-X ـــــــــــــــــــــــــــــ فهرست رضاشاه در سفرنامه‌هایش/ داریوش همایون مقدمه قسمت اول قسمت دوم قسمت سوم قسمت چهارم قسمت پنجم قسمت ششم قسمت هفتم فهرست کسان و جايها …
كرمانشاه
كرمانشاه دوشنبه 8 جدي صبح قصبه قشنگ «كرند» را ترك گفته، وارد جاده شديم و به قصد كرمانشاه حركت كرديم. شهر كرمانشاه را آيين بسته بودند. اهالي، زايدالوصف ابراز شادماني مي‌كردند. چراغان بسيار مفصل در تمام شوارع و ميدان توپخانه و ادارات دولتي شده بود. در اين شب، تلگرافات …
|
|
"عرف
ترافیک تهران" آیندگان
31 تیر 1349 داریوش
همایون
ما
هر روز تهران
را می‌بینیم
که در گردباد
ترافیک
پیچیده‌تر می‌شود.
در خیابان‌های
مرکزی شهر
اندک اندک به
جایی می‌رسیم
که آمدوشد
اتوموبیل‌ها
عملاً متوقف
خواهد گردید ـ
هم‌اکنون در
هفته‌هایی از
سال چنین
حالتی روی
داده است. و در
خیابان‌های
دیگر مسابقه
بی‌نظمی میان
پیادگان و
سواران به
اتلاف وقت به
مقیاس‌های
بسیار بالا و
اتلاف جان،
پیوسته
بالاتر می‌گیرد. تأثیرات
بد چنین وضعی
را در اقتصاد
شهر، در روحیه
مردمان ـ که
زیر آفتاب
سوزان هرچه
بیشتر به
خشونت و بی‌ادبی
می‌گرایند ـ و
در اخلاق
اجتماعی
تخمین نمی‌توان
زد. تهران به
مدد ترافیک
ناپسند خود
شهری هولناک‌تر
از آن شده است
که شیوۀ
معماری زشت و
طرح‌های
شهرسازی بی‌منطق
و عاری بودنش
از تسهیلات
شهری (پارک
واگو و خیابان‌های
هموار و فارغ
از کندن‌های
پی‌درپی)
قبلاً اجازه
داده و بوجود
آورده بود. اکنون
هر پیاده رو
در خیابان
باید
رانندگان را
کم‌وبیش
جانیانی تلقی
کند که در قصد
جان اویند. و هر
راننده
عابران و
رانندگان
دیگر را تسمیه
دیوانگانی که
در بند جان
خود و دیگران
نیستند و
اصرار دارند
خود را به
کشتن بدهند.
تنها در این
صورت است که
دو طرف می‌توانند
از حرکات
یکدیگر نتایج
درستی بگیرند که
به جلوگیری از
تصادف و سانحه
بیانجامد. آنچه
ما در وسط
خیابان می‌کنیم
به چشم ناظری
ناآشنا با "عرف
ترافیک تهران"
بی‌تردید بی‌شباهت
به حرکات "جانیان
و نیمه
دیوانگان"
نخواهد آمد. پیش
از آن که کار
از دست برود ـ
شاید هم‌اکنون
از دست رفته
باشد ـ باید
در پی چارۀ
دردهای
ترافیک تهران
بود. نباید
اجازه داد سه
میلیون مردم
ما هر روز در
خیابان‌های
پایتخت با
خشونت و بی‌ادبی
و حق‌کشی و بی‌احترامی
و بی‌پروایی و
بی‌اعتنایی
به هر چه جز
خود خوبگیرند
و این ره‌آورد
شوم را به
شهرستان‌های
دیگر ببرند که
در همه چیز
چشم تقلید بر
تهران دوخته‌اند. در
این چاره‌جویی
تنها از
مسئولان
شهرداری
نباید خواست که
در پی گشاده
کردن گذرگاه‌ها
باشند یا از
پلیس
راهنمایی و
رانندگی که بر
پاسبانان و
افسران
بیافزایند
وقتی پای بی‌اعتنایی
عمومی به
مقررات در
میان است، هیچ
نظمی را نمی‌توان
برقرار کرد.
تدبیرهایی که
برای آسان کردن
کار ترافیک
اندیشیده‌اند
همه در جای
خود درست، ولی
عامل اصلی
عامل انسانی
است ـ سه
میلیون تنی که
یا نمی‌دانند
یا پروایی
ندارند. مردمی
که حتی در
خیابان خلوت
بیهوده چپ و
راست می‌رانند؛
حتی با وجود
پیاده‌رو
مناسب از میان
خیابان می‌روند
و در برابر
چراغ
راهنمایی
کوررنگ‌اند و
خلاف برایشان
مسئلۀ عادت
است نه نفع
خاصی مانند
صرفه‌جویی در
وقت. با
افزودن بر "فضای
عبور" و چراغ‌های
راهنمایی و
پارکینگ‌ها و
پل‌های هوایی
و راهروهای
زیر زمینی می‌توان
از ضرورت‌های
فیزیکی و مادی
خلاف در
ترافیک کاست.
ولی ضرورت‌های
غیرمادی
بسیار نیز دست
درکار است که
ریشه‌اش در
روحیۀ مردم
شهر جای دارد. کافی
نیست از جلوه‌های
پاره‌ای از
بدترین ویژگی‌های
اخلاقی خود در
خیابان‌ها
بکاهیم. باید
خود این ویژگی‌ها
را اصلاح
کنیم. بدین
جهت است که
امر اصلاح
ترافیک را باید
به خصوص از
جهت آموزشی آن
توجه نمود. "آیندگان"
در سلسله
مقالات
موشکافانه‌ای
به قلم "ابو
فاخر" در پی
باز کردن این
مشکل و راه‌های
درمان آن
برآمد و در
جلسه‌هایی با
مسئولان به
چاره‌اندیشی
نشست و یک
خبرنگار ویژۀ "ترافیک"
در هیئت
تحریریه خود
گماشته است.
ولی تمرکز دادن
توجه عمومی بر
مشکل و تجهیز
منابع و نیروهای
لازم برای
گشودن آن کوشش‌های
بیشتری می‌خواهد. وسایل
ارتباط جمعی و
مقامات مسئول
شهر باید امر
ترافیک را به
عنوان یک
ابتلا یا حتی
بلیۀ عمومی
تلقی کنند که
بر شدت آن
همچنان
افزوده خواهد
شد و نیازمند
توجه هرچه
بیشتری است. |
