بخش 2 سرمشق‌های پویش پیشرفت آزادی، مسئولیت، سانسور ـ با نگاهی به سانسور رسانه‌ها در عصر پهلوی سانسور، محدودیت آزادی گفتار و کردار است و در زمینه‌های اخلاقی و سیاسی در همه جامعه‌ها کم و بیش اعمال می‌شود. حتی در آزاد‌ترین جامعه‌ها معیارهای رفتار معینی هست که تا وقتی تغییر نکرده است ـ به آهستگی …
رفتن به ژرفای جنبش مشروطه
بخش 2 سرمشق‌های پویش پیشرفت رفتن به ژرفای جنبش مشروطه اينکه در صد و يکمين سالروز انقلاب مشروطه هنوز می‌توان، و می‌بايد، در باره سوء‌تفاهم‌های پيرامون آن انقلاب نوشت نمی‌بايد کسی را به شگفتی اندازد. تاريخ نيز مانند عدالت است، تاخير به سود آن کار نمی‌کند. بررسی عمقی آن انقلاب در هنگامش انجام نگرفت. سران …
خشت نو از قالب دیگر
بخش 2 سرمشق‌های پویش پیشرفت خشت نو از قالب دیگر “تازه“ترین نظریه درباره توسعه در ایران از آشنائی با یک نویسنده ژاپنی بر سر زبان‌ها افتاده است. آن نویسنده در آن دهه‌های دست و پنجه نرم کردن ژاپن سنتی با اروپای مدرن فتوی داد که می‌باید اروپا را در ظرف ژاپن ریخت. اکنون بحثی که …
انقلابی که ايران را چند سده پيش انداخت
بخش 2 سرمشق‌های پویش پیشرفت انقلابی که ايران را چند سده پيش انداخت انقلاب مشروطه تا انقلاب اسلامی سال ٥٧/79 تنها روزی بود كه تقريبا سراسر طيف سياسی ايران بر آن به نوعی همرائی، هر كس به تعبير خود، رسيده بود. روز چهارده مرداد برای هرگروه، يادآور چيزی ديگر بود ولی دست كم روزی بود …
يکبار ديگر جنگ شيعه و سنی
بخش 3 روبرو شدن با عناصر، عوامل و جبهه‌های واپسماندگی يکبار ديگر جنگ شيعه و سنی پنج سده پيش صفويان برای شيعی کردن مردم ايران که بيشتری سنی بودند ــ و نه برای دفاع از ايران در برابر عثمانی که غلط مشهوری است ــ برخاستند و به ضرب شمشير و با بيشترين بيرحمی‌ها از يک …
اگر فورد شکست نخورده بود
بخش 3 روبرو شدن با عناصر، عوامل و جبهه‌های واپسماندگی اگر فورد شکست نخورده بود بيست و هشتمين سالروز انقلاب اسلامی چند هفته‌ای پس از مرگ جرالد فورد رئيس جمهوری پيشين امريکا فرا می‌رسد. در نخستين نگاه ميان اين دو رويداد ارتباطی نمی‌توان ديد. ولی در ميان عواملی که در توضيح آن انقلاب برشمرده‌اند جرالد …
گذشته بد مال ديگران است
بخش 3 روبرو شدن با عناصر، عوامل و جبهه‌های واپسماندگی گذشته بد مال ديگران است روبرو شدن با گذشته دشوار‌ترين، مسلما يکی از دشوار‌ترين، کارهاست و روانشناسی ويژه‌ای می‌خواهد که کمتر دست می‌دهد. برای انسان و جامعه پويا فاصله گرفتن از گذشته، حتا بهترين گذشته‌ها نيز امری طبيعی است. زيرا انسان هر چه بخواهد و …
سودای آزاد کردن گذشته
بخش 3 روبرو شدن با عناصر، عوامل و جبهه‌های واپسماندگی سودای آزاد کردن گذشته اگر آلمان‌ها شکست در جنگ دوم جهانی را لازم داشتند تا شهامت روبرو شدن با گذشته و آزاد کردن خود را از آن بيابند ما انقلاب اسلامی را برای آزاد کردن گذشته‌های خود داريم. آنها خيره در آنچه کرده بودند، در …
اگرها در تاريخ
بخش 3 روبرو شدن با عناصر، عوامل و جبهه‌های واپسماندگی اگرها در تاريخ با جای بزرگی که گذشته در زندگی بسياری از ما يافته است بحث تاريخ و گذشته و اگرهايش را نمی‌توان بی‌هنگام کوتاه کرد. ما آن چنان مردمانی هستيم که در اين هنگامه بحران‌ها و خطرها و در هزاران کيلومتری ايران به ديگران …
مرز تازه زشتی و بدی
بخش 3 روبرو شدن با عناصر، عوامل و جبهه‌های واپسماندگی مرز تازه زشتی و بدی در فولکلور مذهبی دوزخ را به طبقات تقسيم می‌کنند و در اين اشاره به حقيقتی است. زشتی و بدی درجات دارند. چاه بی‌بنی هستند که فرد و نظام حکومتی و جامعه می‌تواند همچنان در آن پائين‌تر رود. اين پيش‌بينی که …
سياست شانزده ساله‌ها
بخش 3 روبرو شدن با عناصر، عوامل و جبهه‌های واپسماندگی سياست شانزده ساله‌ها در سياست ايران، مانند روانشناسی ايرانی، عواطف تند بالا‌ترين جا را داشته است، بالاتر از واقعگرائی، مصلحت ملی، حتی سود شخصی در تنگ‌ترين تعبير آن. ما مردمی هستيم که زود برانگيخته می‌شويم، به زبان ديگر تعادل خود را از دست می‌دهيم. زيرا …
در انتظار ظهور
بخش 3 روبرو شدن با عناصر، عوامل و جبهه‌های واپسماندگی در انتظار ظهور مسافران ایران خبر از نگرانی روزافزون مردم، آن بخش طبقه متوسط و بالای مردم که پیرامون این مسافران را می‌سازد (ما هرکدام مردم خود را داریم) می‌دهند. همه جا سخن از تهدید جنگ است. خانواده‌ها هر چه بتوانند بیرون می‌فرستند و دوراندیشانه …
همیشه به خود مشغول
بخش 3 روبرو شدن با عناصر، عوامل و جبهه‌های واپسماندگی همیشه به خود مشغول از هنگامی که طرف‌های انقلاب اسلامی يکی پس از ديگری به دست خود مغلوب حزب اللهی‌های پيروزمند شدند و بازماندگانشان موج موج به بيرون گريختند سه جنگ “اصلی،“ جنگ با رژيم برخاسته از انقلاب، جنگ برای رهائی و باز سازی ایران، …
رابطه معجزه و عجز
بخش 3 روبرو شدن با عناصر، عوامل و جبهه‌های واپسماندگی رابطه معجزه و عجز یک مداخله پزشکی، با پیامد‌های احتمالی ناخواسته، در محیط آمیخته‌ی ایرانی ـ اروپائی ما واکنش‌هائی تامل‌انگیز داشت. یک ایرانی صدقه را توصیه کرد و یک اروپائی شمعی در کلیسا برافروخت. صدقه به عنوان نیکوکاری دربرابر پاداش؛ افروختن شمع به عنوان توسل …
جغرافیای شوربختی ما
بخش 3 روبرو شدن با عناصر، عوامل و جبهه‌های واپسماندگی جغرافیای شوربختی ما بالا گرفتن نقش مذهب در انتخابات آمریکا، روی آوردن روز افزون مسلمانان در هر جا به مذهب به عنوان هویت، و محور زندگی اجتماعی، و شدت گرفتن باور‌های خرافی در ایران که از طبقات پائین‌تر جامعه به بخش‌هائی از طبقه متوسط …
“سربلندی“ نسل انقلاب
بخش 3 روبرو شدن با عناصر، عوامل و جبهه‌های واپسماندگی “سربلندی“ نسل انقلاب در آستانه سی‌مین سالروز انقلاب اسلامی یک روشنفکر دست در کار همه این سال‌ها، از درون ایران تلخ‌کامی خود را با این سخن به زبان می‌آورد که نسل انقلاب چه دارد که به آن سربلند باشد؟ او البته زبان حال کسانی نیست …
تراژدی نه، همه فاجعه
بخش 3 روبرو شدن با عناصر، عوامل و جبهه‌های واپسماندگی تراژدی نه، همه فاجعه این روزها در میان خبرهای هر‌روزه اعدام‌ها(ی رسمی) و کشتن‌ها(ی پنهانی) در زندان‌های جمهوری اسلامی، و جوانانی که بهای شرکت در تظاهرات مسالمت‌آمیز را با جان خود می‌پردازند، دو کتاب به دستم رسید که می‌توانند انسان را از ایرانی بودن شرمسار …
|
|
"عرف
ترافیک تهران" آیندگان
31 تیر 1349 داریوش
همایون
ما
هر روز تهران
را می‌بینیم
که در گردباد
ترافیک
پیچیده‌تر می‌شود.
در خیابان‌های
مرکزی شهر
اندک اندک به
جایی می‌رسیم
که آمدوشد
اتوموبیل‌ها
عملاً متوقف
خواهد گردید ـ
هم‌اکنون در
هفته‌هایی از
سال چنین
حالتی روی
داده است. و در
خیابان‌های
دیگر مسابقه
بی‌نظمی میان
پیادگان و
سواران به
اتلاف وقت به
مقیاس‌های
بسیار بالا و
اتلاف جان،
پیوسته
بالاتر می‌گیرد. تأثیرات
بد چنین وضعی
را در اقتصاد
شهر، در روحیه
مردمان ـ که
زیر آفتاب
سوزان هرچه
بیشتر به
خشونت و بی‌ادبی
می‌گرایند ـ و
در اخلاق
اجتماعی
تخمین نمی‌توان
زد. تهران به
مدد ترافیک
ناپسند خود
شهری هولناک‌تر
از آن شده است
که شیوۀ
معماری زشت و
طرح‌های
شهرسازی بی‌منطق
و عاری بودنش
از تسهیلات
شهری (پارک
واگو و خیابان‌های
هموار و فارغ
از کندن‌های
پی‌درپی)
قبلاً اجازه
داده و بوجود
آورده بود. اکنون
هر پیاده رو
در خیابان
باید
رانندگان را
کم‌وبیش
جانیانی تلقی
کند که در قصد
جان اویند. و هر
راننده
عابران و
رانندگان
دیگر را تسمیه
دیوانگانی که
در بند جان
خود و دیگران
نیستند و
اصرار دارند
خود را به
کشتن بدهند.
تنها در این
صورت است که
دو طرف می‌توانند
از حرکات
یکدیگر نتایج
درستی بگیرند که
به جلوگیری از
تصادف و سانحه
بیانجامد. آنچه
ما در وسط
خیابان می‌کنیم
به چشم ناظری
ناآشنا با "عرف
ترافیک تهران"
بی‌تردید بی‌شباهت
به حرکات "جانیان
و نیمه
دیوانگان"
نخواهد آمد. پیش
از آن که کار
از دست برود ـ
شاید هم‌اکنون
از دست رفته
باشد ـ باید
در پی چارۀ
دردهای
ترافیک تهران
بود. نباید
اجازه داد سه
میلیون مردم
ما هر روز در
خیابان‌های
پایتخت با
خشونت و بی‌ادبی
و حق‌کشی و بی‌احترامی
و بی‌پروایی و
بی‌اعتنایی
به هر چه جز
خود خوبگیرند
و این ره‌آورد
شوم را به
شهرستان‌های
دیگر ببرند که
در همه چیز
چشم تقلید بر
تهران دوخته‌اند. در
این چاره‌جویی
تنها از
مسئولان
شهرداری
نباید خواست که
در پی گشاده
کردن گذرگاه‌ها
باشند یا از
پلیس
راهنمایی و
رانندگی که بر
پاسبانان و
افسران
بیافزایند
وقتی پای بی‌اعتنایی
عمومی به
مقررات در
میان است، هیچ
نظمی را نمی‌توان
برقرار کرد.
تدبیرهایی که
برای آسان کردن
کار ترافیک
اندیشیده‌اند
همه در جای
خود درست، ولی
عامل اصلی
عامل انسانی
است ـ سه
میلیون تنی که
یا نمی‌دانند
یا پروایی
ندارند. مردمی
که حتی در
خیابان خلوت
بیهوده چپ و
راست می‌رانند؛
حتی با وجود
پیاده‌رو
مناسب از میان
خیابان می‌روند
و در برابر
چراغ
راهنمایی
کوررنگ‌اند و
خلاف برایشان
مسئلۀ عادت
است نه نفع
خاصی مانند
صرفه‌جویی در
وقت. با
افزودن بر "فضای
عبور" و چراغ‌های
راهنمایی و
پارکینگ‌ها و
پل‌های هوایی
و راهروهای
زیر زمینی می‌توان
از ضرورت‌های
فیزیکی و مادی
خلاف در
ترافیک کاست.
ولی ضرورت‌های
غیرمادی
بسیار نیز دست
درکار است که
ریشه‌اش در
روحیۀ مردم
شهر جای دارد. کافی
نیست از جلوه‌های
پاره‌ای از
بدترین ویژگی‌های
اخلاقی خود در
خیابان‌ها
بکاهیم. باید
خود این ویژگی‌ها
را اصلاح
کنیم. بدین
جهت است که
امر اصلاح
ترافیک را باید
به خصوص از
جهت آموزشی آن
توجه نمود. "آیندگان"
در سلسله
مقالات
موشکافانه‌ای
به قلم "ابو
فاخر" در پی
باز کردن این
مشکل و راه‌های
درمان آن
برآمد و در
جلسه‌هایی با
مسئولان به
چاره‌اندیشی
نشست و یک
خبرنگار ویژۀ "ترافیک"
در هیئت
تحریریه خود
گماشته است.
ولی تمرکز دادن
توجه عمومی بر
مشکل و تجهیز
منابع و نیروهای
لازم برای
گشودن آن کوشش‌های
بیشتری می‌خواهد. وسایل
ارتباط جمعی و
مقامات مسئول
شهر باید امر
ترافیک را به
عنوان یک
ابتلا یا حتی
بلیۀ عمومی
تلقی کنند که
بر شدت آن
همچنان
افزوده خواهد
شد و نیازمند
توجه هرچه
بیشتری است. |
