بخش 6 سیاست و احزاب انتخابات و نقش‌های متفاوت مخالفان درون و بیرون ــ چند هفته‌ای هنوز به برگزاری انتخابات ریاست جمهوری باقی است. شاید از نظر زمانی چند هفته چندان طولانی نباشد، اما با توجه به التهاب و کشاکش درونی جناح‌ها و دسته‌بندی‌های مختلف رژیم، هنوز تا بازی نهائی ممکن است …
بحران اتمی، تحریم و جنگ
بخش 6 سیاست و احزاب بحران اتمی، تحریم و جنگ ــ در بارة حوادث دوران جنگ هشت سالة ایران و عراق، سیاست‌های تأثیرگذار بر این جنگ و چگونگی خاتمه آن جدالی سخت میان حکومت کنندگان امروز و اداره کنندگان آن روز کشور جریان دارد. واقعیت در پس این جدال و ربط آن …
دیروز و فردا / فهرست
دیروز و فردا چاپ اول واشینگتن ١۹۸١ چاپ دوم واشینگتن چاپ پاژن، واشینگتن ٢۰۰۰ چاپ سوم تارنمای حزب مشروطه ایران ٢۰۰۳ ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ فهرست پیشگفتار «چاپ سوم» پیشدرامد چاپ دوم پیشگفتار (چاپ اول) کمبودهای استراتژی توسعه ایران ۵٧-١۳۳٢ الف ـ در زمینه سیاسی ب ـ در زمینه اجتماعی پ ـ در زمینه اقتصادی …
پيشگفتار «چاپ سوم»
پيشگفتار «چاپ سوم» خواندن متن دوباره ماشين شده «ديروز و فردا» برای گذاشتن در تارنما فرصتی برای مروری دوباره بر کتابی که ديگر لايش را باز نکرده بودم فراهم آورد. اکنون پس از بيست و سه سال که از نوشتن گفتارهای کتاب می‌گذرد تجديد نظری را در دو موضوع مهم لازم می بينم. …
پيشدرامد چاپ دوم
پيشدرامد چاپ دوم هنگامی كه «ديروز و فردا» دو سالی پس از انقلاب انتشار يافت با توفانی كوچك ــ مانند هرچه سياستهای تبعيدی از آن برآمده است – از حملات شروع شد. در آن سالها از آن توفانها فراوان بود. ايرانيان تبعيدی در تب بيماری انقلاب می سوختند و همه تعصب و كينه و …
پيشگفتار (چاپ اول)
پيشگفتار (چاپ اول) كتاب حاضر از سه رساله مستقل، اما نه چندان بی ارتباط بهم، فراهم آمده است و در طول يك سال، ميان ١۳۵۹ و ١۳٦۰/١۹۸١-١۹۸۰ نوشته شده است. كتاب، يك سفر فكری است به ديروز نه چندان دور ايران و فردايی كه اميد است چندان دور نباشد. بررسی گذشته است …
كمبودهای استراتژی توسعه ايران ۵٧-١۳۳٢
كمبودهای استراتژی توسعه ايران ۵٧-١۳۳٢ فكر توسعه و ترقيخواهی در ايران تازه نيست. به عنوان يكی از پرتحرك‌ترين جامعه‌های جهان سوم يا جنوب يا دنيای توسعه نيافته، ايران از نخستين كشورهايی بود كه به نوساختن خود انديشيد و در پيكارش با اروپای امپرياليست، ضرورت آموختن و تقليد كردن از آن …
زمینه های انقلاب ایران
زمینه‌های انقلاب ایران دوران پس از ١۳۵٧ شاهد یك دگرگونی بنیادی و دورانساز در تاریخ ایران بوده است. در فراگرد دراز و ناهماهنگ آموزش و بلوغ ملی ایرانیان این فصلی است با اهمیتی كه از هیچ دوره تاریخی دیگری كمتر نیست. دو پرسش اصلی در بررسی این انقلاب «چرا» و «چگونه» است. چرا …
نگاهی به گذشته برای ساختن آينده
نگاهی به گذشته برای ساختن آينده پس از نزديك به سه سال كه از انقلاب و جمهوری اسلامی در ايران می گذرد اكثريت بسيار بزرگ ايرانيان بطور قطع از سرنوشت دردناك خود چه در سطح فردی و چه در سطح ملی به تنگ آمده اند. جز افراد و گروههای معدود، همه ايرانيان …
گذار از تاریخ / فهرست
گذار از تاریخ نوشته داریوش همایون انتشارات البرز ـ فرانکفورت طرح روی جلد از فریدون والی پور چاپ اول ۱۹۹۲ پاریس چاپ دوم ۲۰۰۳ کلن چاپ سوم (الکترونيکی) 2007 ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ فهرست پیشگفتار / پس از تیرگی روشنی گیرد آب پیشگفتار چاپ سوم (الکترونیکی) بخش یک رهائی از زندان تاریخ حزبی کردن …
پیشگفتار / پس از تیرگی روشنی گیرد آب
پیشگفتار پس از تیرگی روشنی گیرد آب چیره شدن بر موقعیت کنونی ایرانیان به معنی شکستن پاره‌ای دیوارها، گشودن پاره‌ای درها و رها شدن از پاره‌ای زندان‌هاست؛ به معنی گذار از تاریخ، از مراحلی است که ما را به اینجا رسانده است. ایرانی یا همان که بوده است می‌ماند و کم …
پيشگفتار چاپ سوم (الکترونيکی)
پيشگفتار چاپ سوم (الکترونيکی) از زمان نگارش مقالات و مصاحبه‌های “گذار از تاريخ” که اکنون در تارنما (اينترنت) آماده شده است در حدود دو دهه می‌گذرد و نگاه دوباره‌ای به آنها نشان می‌دهد که مسائل، بيشتری، هنوز بکلی به گذشته سپرده نشده‌اند. شايد به همين دليل، در نظرات خود من نيز، چنانکه …
رهایی از زندان تاریخ
بخش یک رهایی از زندان تاریخ به خوبی قابل فهم است که ایرانیان بیشمار از جمهوری اسلامی چنان بهم برآمده باشند که در جستجوی رهایی به هر دری بزنند و راهی را که به نظرشان کوتاهترین می‌آید بی اندیشهُ آینده در پیش گیرند و همگان را بدان بخوانند. این ایرانیان بهتر …
حزبی کردن تاریخ
حزبی کردن تاریخ گفته‌اند که تاریخ را نویسندگانش می‌سازند. این سخن خالی از حقیقتی نیست. بی‌آنکه بخواهیم وارد بحث معرفت شناسی بشویم باید بپذیریم که آدميان به آسانی می‌توانند زیر تاُثیر عواطف یا غرض‌ها یا منافع خود، واقعیات را چنانکه می‌خواهند ببینند و به زبان دیگر به واقعیات عینی جنبهُ ذهنی بدهند. …
تمرین شهروندی
تمرین شهروندی در میان ایرانیان از آن گونه مردمان بسیار می‌توان یافت ــ شاید بیش از اندازه ــ که اگر در اکثریت قرار گیرند؛ اگر احساس کنند گروههای بزرگ همراه و پشتیبانشان هستند، عواطفشان لگام می‌گسلد و مرزی نمی‌شناسد. به همان اندازه که در موضع گیری دودلی نشان می‌دهند و این پا …
دربارۀ دشواری‌های تمرین شهروندی *
دربارۀ دشواری‌های تمرین شهروندی * اگردر مقالۀ “دشواری‌های شهروندی” (ایران و جهان شمارۀ ٢۴۸) تکیۀ استدلال‌ها آنهمه، نه بر فرایافت‌های آمده در مقالۀ “تمرین شهروندی” (ایران و جهان شمارۀ ٢۳۹) بلکه بر روی نویسندۀ آن گذاشته نشده بود، جای آن می‌بود که در این بحث بیشتر به بخشی از “دشواری‌های شهروندی” پرداخته …
به آینده بیندیشیم
به آینده بیندیشیم یک دهه‌ای است که ایرانیان بحث گسترده سیاسی را در میان خود آغاز کرده‌اند. تا پیش از آن چنین بحثی عملاً در نمی‌گرفت. دهه‌ها گذشته بود و بحث سیاسی در ایران از مرز گروههای کوچک و محافل فراتر نرفته بود. موضوع‌هائی بود که نمی‌شد دربارۀ آن بحث کرد. هر …
|
|
"عرف
ترافیک تهران" آیندگان
31 تیر 1349 داریوش
همایون
ما
هر روز تهران
را می‌بینیم
که در گردباد
ترافیک
پیچیده‌تر می‌شود.
در خیابان‌های
مرکزی شهر
اندک اندک به
جایی می‌رسیم
که آمدوشد
اتوموبیل‌ها
عملاً متوقف
خواهد گردید ـ
هم‌اکنون در
هفته‌هایی از
سال چنین
حالتی روی
داده است. و در
خیابان‌های
دیگر مسابقه
بی‌نظمی میان
پیادگان و
سواران به
اتلاف وقت به
مقیاس‌های
بسیار بالا و
اتلاف جان،
پیوسته
بالاتر می‌گیرد. تأثیرات
بد چنین وضعی
را در اقتصاد
شهر، در روحیه
مردمان ـ که
زیر آفتاب
سوزان هرچه
بیشتر به
خشونت و بی‌ادبی
می‌گرایند ـ و
در اخلاق
اجتماعی
تخمین نمی‌توان
زد. تهران به
مدد ترافیک
ناپسند خود
شهری هولناک‌تر
از آن شده است
که شیوۀ
معماری زشت و
طرح‌های
شهرسازی بی‌منطق
و عاری بودنش
از تسهیلات
شهری (پارک
واگو و خیابان‌های
هموار و فارغ
از کندن‌های
پی‌درپی)
قبلاً اجازه
داده و بوجود
آورده بود. اکنون
هر پیاده رو
در خیابان
باید
رانندگان را
کم‌وبیش
جانیانی تلقی
کند که در قصد
جان اویند. و هر
راننده
عابران و
رانندگان
دیگر را تسمیه
دیوانگانی که
در بند جان
خود و دیگران
نیستند و
اصرار دارند
خود را به
کشتن بدهند.
تنها در این
صورت است که
دو طرف می‌توانند
از حرکات
یکدیگر نتایج
درستی بگیرند که
به جلوگیری از
تصادف و سانحه
بیانجامد. آنچه
ما در وسط
خیابان می‌کنیم
به چشم ناظری
ناآشنا با "عرف
ترافیک تهران"
بی‌تردید بی‌شباهت
به حرکات "جانیان
و نیمه
دیوانگان"
نخواهد آمد. پیش
از آن که کار
از دست برود ـ
شاید هم‌اکنون
از دست رفته
باشد ـ باید
در پی چارۀ
دردهای
ترافیک تهران
بود. نباید
اجازه داد سه
میلیون مردم
ما هر روز در
خیابان‌های
پایتخت با
خشونت و بی‌ادبی
و حق‌کشی و بی‌احترامی
و بی‌پروایی و
بی‌اعتنایی
به هر چه جز
خود خوبگیرند
و این ره‌آورد
شوم را به
شهرستان‌های
دیگر ببرند که
در همه چیز
چشم تقلید بر
تهران دوخته‌اند. در
این چاره‌جویی
تنها از
مسئولان
شهرداری
نباید خواست که
در پی گشاده
کردن گذرگاه‌ها
باشند یا از
پلیس
راهنمایی و
رانندگی که بر
پاسبانان و
افسران
بیافزایند
وقتی پای بی‌اعتنایی
عمومی به
مقررات در
میان است، هیچ
نظمی را نمی‌توان
برقرار کرد.
تدبیرهایی که
برای آسان کردن
کار ترافیک
اندیشیده‌اند
همه در جای
خود درست، ولی
عامل اصلی
عامل انسانی
است ـ سه
میلیون تنی که
یا نمی‌دانند
یا پروایی
ندارند. مردمی
که حتی در
خیابان خلوت
بیهوده چپ و
راست می‌رانند؛
حتی با وجود
پیاده‌رو
مناسب از میان
خیابان می‌روند
و در برابر
چراغ
راهنمایی
کوررنگ‌اند و
خلاف برایشان
مسئلۀ عادت
است نه نفع
خاصی مانند
صرفه‌جویی در
وقت. با
افزودن بر "فضای
عبور" و چراغ‌های
راهنمایی و
پارکینگ‌ها و
پل‌های هوایی
و راهروهای
زیر زمینی می‌توان
از ضرورت‌های
فیزیکی و مادی
خلاف در
ترافیک کاست.
ولی ضرورت‌های
غیرمادی
بسیار نیز دست
درکار است که
ریشه‌اش در
روحیۀ مردم
شهر جای دارد. کافی
نیست از جلوه‌های
پاره‌ای از
بدترین ویژگی‌های
اخلاقی خود در
خیابان‌ها
بکاهیم. باید
خود این ویژگی‌ها
را اصلاح
کنیم. بدین
جهت است که
امر اصلاح
ترافیک را باید
به خصوص از
جهت آموزشی آن
توجه نمود. "آیندگان"
در سلسله
مقالات
موشکافانه‌ای
به قلم "ابو
فاخر" در پی
باز کردن این
مشکل و راه‌های
درمان آن
برآمد و در
جلسه‌هایی با
مسئولان به
چاره‌اندیشی
نشست و یک
خبرنگار ویژۀ "ترافیک"
در هیئت
تحریریه خود
گماشته است.
ولی تمرکز دادن
توجه عمومی بر
مشکل و تجهیز
منابع و نیروهای
لازم برای
گشودن آن کوشش‌های
بیشتری می‌خواهد. وسایل
ارتباط جمعی و
مقامات مسئول
شهر باید امر
ترافیک را به
عنوان یک
ابتلا یا حتی
بلیۀ عمومی
تلقی کنند که
بر شدت آن
همچنان
افزوده خواهد
شد و نیازمند
توجه هرچه
بیشتری است. |
