به لحاظ نظری، وزارت علوم باید متولی حفظ و ترویج زبان و فرهنگ کشوری باشد که آن وزارتخانه بخشی از حکومت آن است. در این دهۀ اخیر که شعار «بومی سازی» علم در این سرزمین، خواب از چشم دانشمندانی که بسیاری از آنان حتیٰ زبان ملّی را درست نمیتوانند بنویسند ربوده است، من، به عنوان یکی از علاقهمندان به این بحث، پیوسته، چشم به این قطار، «که سیاست میبُرد و چه خالی میرفت»، دوخته بودم که راهی کدام ترکستانی است و اینک با شگفتی بسیار میشنوم که برابر اطلاعرسانی وزارت علوم گویا قطار به ایستگاه «دده قورقود» در قزاقستان رسیده است!
زبان ملی و برنامه آموزش زبان محلی
دکتر جواد طباطبایی
سرانجام، در پی رایزنیهایی که درباره آن چیز چندانی نمیدانیم، در هفتههای اخیر، وزارت علوم و فناوری، برنامۀ آموزش زبان «ترکی آذری» را به دانشگاههای سه استانی که ساکنان آنها به این زبان تکم میکنند، اعلام کرد. این برنامه، تا جایی که من میتوانم بفهمم، از دیدگاه زبان ملّی و فرهنگ ایرانی، به شرحی که خواهم گفت، کمابیش با فاجعه پهلو میزند.
به لحاظ نظری، وزارت علوم باید متولی حفظ و ترویج زبان و فرهنگ کشوری باشد که آن وزارتخانه بخشی از حکومت آن است. در این دهۀ اخیر که شعار «بومی سازی» علم در این سرزمین، خواب از چشم دانشمندانی که بسیاری از آنان حتیٰ زبان ملّی را درست نمیتوانند بنویسند ربوده است، من، به عنوان یکی از علاقهمندان به این بحث، پیوسته، چشم به این قطار، «که سیاست میبُرد و چه خالی میرفت»، دوخته بودم که راهی کدام ترکستانی است و اینک با شگفتی بسیار میشنوم که برابر اطلاعرسانی وزارت علوم گویا قطار به ایستگاه «دده قورقود» در قزاقستان رسیده است!
من، با دنبال کردن بحثهای دربارۀ «بومی سازی»، و البته بحثهای حاشیهایِ آن بحثِ یکسره بیمعنا که به امری حیثیتی تبدیل شده، فکر کرده بودم که آنچه در این بحث کم داریم مقاله– و– انشاء نویس دربارۀ «بومی سازی» نیست، بلکه قطبنمایی است تا متولیان «بومی سازی»، از همان آغاز، برای اتلاف منابع و امکانات کشور، مردم سه استان کشور را روانۀ «ترکستانِ» قزاقستان نکنند.
اینکه متولیان وزارت علوم کشوری مانند ایران ندانند که راهیابی در علوم و فرهنگ نیازمند قطبنمایی است تا مبادا آن راهی که میروند به ایستگاه «دده قورقود» ختم نشود، خود یکی از عجایب زمانۀ عسرت در تاریخ فرهنگ کشور است، اما اینکه معاون همان وزارت خانه اعلام کند که «ایجاد این رشتهها در راستای سیاستهای دولت تدبیر و امید و مبنی بر توجه به فرهنگها و اقوام مختلف است»، خواننده و شنوندۀ این بیاناتِ داهیانه را دستخوش «حیرت اندر حیرت» میکند.
برای من اهمیتی ندارد که دولت «تدبیر و امید» با چنین برنامهای تیشه به ریشۀ خود بزند؛ آنچه برای من –– و ما –– مهم است این است که چرا دولتِ «تدبیر» در امرِ خیرِ «توجه به فرهنگها و اقوام» از «ما»ها –– مردم آذربایجان –– مایه میگذارد!؟
متن کامل مقاله در مجله ایرانشهر امروز
نقل از:
https://www.facebook.com/m.imani1988?fref=pb&hc_location=friends_tab&pnref=friends.all