ادارات ما حالا کاملاً مثل ماشین کار میکنند اما تصّور نفرمایید این عبارت را من باب تمجید عرض میکنم بلکه مقصودم اینست که همانطور که ماشین در کارکردن بیتصرف است ادارات ما هم همان حال را دارند، یعنی جریان اداری در ادارات ما این شده که یک مراسله این اداره به آن اداره مینویسد، آن ادارۀ دوم این مراسله را سواد کرده به ادارۀ سوم ارسال میدارد، ادارۀ سومی هم مثل ماشین به ادارۀ دومی جوابی میدهد، ادارۀ دوم سواد آن جواب را به ادارۀ اولی ارسال میدارد و خیال میکنند به این ترتیب کار صورت گرفته است.
ادارات ما
محمدعلی فروغی
از مسائلی که ذهن را خیلی متوجه میسازد اینست که ادارات ما حالا کاملاً مثل ماشین کار میکنند اما تصّور نفرمایید این عبارت را من باب تمجید عرض میکنم بلکه مقصودم اینست که همانطور که ماشین در کارکردن بیتصرف است ادارات ما هم همان حال را دارند، یعنی جریان اداری در ادارات ما این شده که یک مراسله این اداره به آن اداره مینویسد، آن ادارۀ دوم این مراسله را سواد کرده به ادارۀ سوم ارسال میدارد، ادارۀ سومی هم مثل ماشین به ادارۀ دومی جوابی میدهد، ادارۀ دوم سواد آن جواب را به ادارۀ اولی ارسال میدارد و خیال میکنند به این ترتیب کار صورت گرفته است.
نمونۀ آن قضیۀ دبستان ایرانیان است که با همین پست درین باب بنده تشکّی کردهام. مطلب از این سفارت به وزارت امور خارجه نوشته شده بود، وزارت امور خارجه آن را به وزارت معارف ارسال داشت، وزارت معارف یک کلمه جواب «بیشتر نیست» به وزارت خارجه داد، وزارت خارجه هم عین جواب را برای ما سواد فرستاد و هیچ کس در این بین نبود که بگوید آخر یک کلمه با وزارت معارف گفتگو باید کرد و مساعی باید به عمل آورد که مقصود حاصل شود.
اگر معنی کار در ادارات این باشد ماشین در روی میز بگذارند خیلی بهتر است تا اعضاء پشت میزها بنشینند. متمنّی هستم در این باب هم اهتمامی بفرمایید وقتی که این قبیل مراسلات را برای امضا خدمت سرکار میآورند ادارات را توجه بدهید که این قسم جریان اداری دردی دوا نمیکند و اگر این ترتیب دوام داشته باشد البته تصدیق خواهید فرمود که ادارۀ این سفارت هم ناچار یکی از چرخهای همان ماشین خواهد بود…
منبع: مقالات محمدعلی فروغی