Category: نقد و نظر

‌

معمولاً رابطه و پیوند اقوام ایرانی و ملت ایران را به قالی ایران تشبیه می‌کنند. قالی‌های محلی و منطقه‌ای گوناگون، درعین داشتن خطوط و رنگ آمیزی‌های متفاوت، درطرح کلیِ هویتِ قالی ایران جا می‌گیرند و معرّف قالی ایرانند. به عبارت دیگر، اجزاء یک کل‌اند نه نافی یکدیگر.

‌

ادامه‌ی مطلب

‌

عباس نعلبندیان روزنامه فروش از پدیده‌های دهۀ ۴۰ بود. «پژوهشی ژرف و سترگ…» را زمانی نوشت که بیست سالی بیشتر نداشت و درس و دبیرستان را‌‌ رها کرده بود. این نمایشنامه چنان درگرفت و گل کرد که نویسنده‌اش را از کار در دکه روزنامه فروشی به مدیریت کارگاه نمایش ارتقا داد.

‌

ادامه‌ی مطلب

‌

«ما ایران را وطن مشترک تمامی اقوامی که قرن هاست در آن زندگی می‌کنند، اعم از فارس، ترک و ترکمن ، کرد و لُر، عرب و بلوچ می‌دانیم.کشور ما که قرن‌ها گذرگاه و موطن اقوام مختلف آریائی و ترک و سامی بود و مردم آن به گفته فردوسی، از«ترک و دهقان و تازی» تشکیل شده است، با گذشت قرن‌ها و زندگی در این آب و خاک و گرفتن رنگ‌وبو و عادات و سنت‌ها، و بالاخره فرهنگ مشترک ایرانی، ویژگی‌های قومی و در این میان زبان و لهجه‌های خود را نیز حفظ نموده‌اند. این حقیقت، واقعیتی تغییر ناپدیر و قابل انکار نیست. بنابراین، از این کثرت تاریخی، وحدت امروزی ایجاد شده و به شکل ملت واحد ایران پا به عرصه گیتی نهاده است.»

‌

ادامه‌ی مطلب

‌

‌اگر سابقاً صحبت از «خلق‌ها» درمیان بود و از «جمهوری دموکراتیک خلق» فلان ایالت و بهمان ولایت در «کشورکثیرالمله ایران» دادِ سخن می‌دادند یا خواستار «خودگردانی» و «خود مختاری» مثلا برای کردستان بودند این روز‌ها با «اعتماد به نفس» و جدّیتی افزون‌تر، از «ملت‌ها» و «ملل» یا «ملیت‌های ساکن ایران» سخن می‌گویند و برای هریک از آنان به طور ضمنی خواستار دولتی مستقل می‌شوند و نام چنین پروژه‌ای را هم «فدرالیسم» نهاده‌اند که البته مقصودشان «فدرالیسم قومی یا زبانی» ست

‌

ادامه‌ی مطلب

‌

‌

‌زبان‌های کُردی مجموعه‌ای به هم پیوسته از زبان‌ها و گویش‌هایی است که در مجموعۀ زبان‌های ایرانی جای می‌گیرند و دارای تنوعی از زبان‌ها و گویش‌ها است.از نظر زبانی کردهای ترکیه به زبان‌های کُردی کرمانجی و زازا سخن می‌گویند. اگر چه اکثر کردهای ترکیه به کرمانجی سخن می‌گویند اما برخی منابع جمعیت زازا‌های ترکیه یا دیملی‌ها را حدود چهار الی پنج میلیون نفر بر آورد کرده‌اند.

‌‌

ادامه‌ی مطلب

‌

اساساً کمتر نمونه‌ای در جهان می‌توان یافت که درآن، ملت و دولت ملی، بر پایه قوم واحدی تشکیل شده باشد. ملتها و دولت‌های ملی معمولاً از چند قوم و اختلاط آنها به وجود آمده‌اند. حتی ملت فرانسه که معمولاً جزو نمونه‌های ملتهای یکدست به شمار می‌آید، لااقل اختلاطی از سلت‌ها، ایبری‌ها و ژرمن‌هاست. ملت کنونی ایران، حاصل درهم آمیزی اقوام متعدد آریایی، آزیاتیک، ترک و سامی است. اقوام ساکن ایران در طول سده‌ها و هزاره‌ها در فراز و نشیب‌های تلخ و شیرین با هم جوش خورده و ملت ایران را به وجود آورده‌اند.

‌

ادامه‌ی مطلب

‌

‌

شمار زیادی از فعالان سیاسی فرهنگی،حقوق بشری و مدنی و روزنامه نگاران کُرد با انتشار بیانیه ای ضمن تأکید بر پیوندهای تاریخی،فرهنگی و اجتماعی دیرین مردم کُرد با دیگر ایرانیان ،هر گونه تلاش برای ایجاد اختلاف میان ایرانیان و رودر قرار دادن اقوام ایرانی را محکوم کرده اند

‌

ادامه‌ی مطلب

‌

‌آنچه در حال جاضر در عرصه عمومی و از جمله در جامعه روشنفکری و کنشگران فرهنگی و سیاسی ایرانی مورد نیاز است مکالمه و مفاهمه است. تجربه نشان می دهد پاره ای از مسائل مهم ملی و بیشتر حول مسائل قومی در ایران چنان دچار بدفهمی و در نتیجه سوء تفاهم است که اصولا شماری از طرفهای مباحثه حرف همدیگر را به درستی نمی فهمند. این گفتگو نیز یکی از این نمونه هاست.

‌

ادامه‌ی مطلب

‌

‌طرح گسترده مقوله‌هایی نظیر «ایران کشور کثیرالمله است» یا تمسک به «اصل لنینی» حق ملل در تعیین سرنوشت خویش و قید آن‌ها در برنامه‌های احزاب گوناگون در کشور ما، کم و بیش پس از ماجرای «فرقه دموکرات آذربایجان» وارد ادبیات و فرهنگ سیاسی ایران شده است. در کمال تأسف باید گفت که چپ ایران این «کالاهای» وارداتی را چشم بسته به جان خرید و بی‌آنکه کاوشی انجام دهد و بررسی بکند که آیا با واقعیت تاریخی – فرهنگی و مردم شناسی ایران همخوانی دارد یا نه؛ کورکورانه مدافع و مبلّغ آن شد.

‌

ادامه‌ی مطلب

‌

‌پس از گذشت سی‌سال حتی برای شناسایی این واقعیت چه گام‌هایی برای التیام زخم‌هایی‌که بر مناطق کُردنشین غرب کشور وارد شد، برداشته شده است؟ به حال خود رهاکردن ضایعاتی از این دست، به صورت نوعی خوش‌خیالی  بر این فرض که گذشته‌ها گذشته، جز دعوتِ به مشکلات بیشتر در مراحل بعد هیچ نتیجه‌ای نداشته و ندارد.

‌

ادامه‌ی مطلب

‌

‌اشاره: آنچه از نظر می‌گذرانید، بخش‌هائی از سلسله مقاله‌هائی است که بیست سال پیش، برای انتشار در نشریۀ «راه آزادی» تهیّه شده است. ….اینک بخاطر بحث‌هائی که در پیِ «توافقنامۀ» دو حزب کردستان ایران و در پیِ آن، «بیانیۀ ما» در نقد و بررسی آن در گرفته است؛ بعضی از دوستان که در جریان مطالب مندرج در این رساله بودند؛ انتشار آنها را مفید دیده از من خواسته‌اند، این مقاله ها را منتشر کنم.

‌ ادامه‌ی مطلب