اخبار تهران
روز ورود به‌اصفهان به‌تلگرافخانه براي مخابرات حضوري با تهران رفتم. اين مخابرة حضوري بر حسب تقاضاي خود هيأت وزرا بود كه مي‌خواستند در رؤس مطالب با من مذاكره نمايند. تلگراف ذيل بدواً از وزير خارجه رسيد و جواب داده شد:
«امروز سه ساعت بعد از حركت حضرت اشرف، شارژ دافر انگليس به‌وزارت خارجه آمده، اظهار تاسف از مسافرت ناگهاني نموده، مي‌گفت: در مذاكراتي كه ديروز شده تقاضا نموده بوديم كه مقرر شده، قشون دولتي از زيدون به‌سمت محمّره پيش نرفته، تا سه روز ديگر سر پرسي لرن وارد بغداد شده، شايد ملاقاتي با شيخ محمّره نموده اين قضايا به‌نحو خوشي مطابق ميل دولت خاتمه يابد. پس از مراجعت به‌سفارت، تلگرافي رسيده بود كه سر پرسي لرن براي هشت روز ديگر وارد بغداد مي‌شود، و خيال داشتيم كه در ملاقات امروز چهارشنبه متذكر شويم كه تا هشت روز ديگر امر به‌توقف قشون بفرمايند و امروز دفعة شنيديم تصميم مسافرت نموده، حركت فرموده‌اند. اين است تقاضاي خودمان را در تعقيب مذاكرات شفاهي كه با خودشان نموده‌ايم تجديد نموده، خواهش مي‌كنيم كه متجاوز از دو ماه در اين قضيه صبر فرموده‌اند، حالا هم اين هشت روز را تأمل فرمايند تا سر پرسي لرن وارد بغداد شود. اميدواريم اقداماتي بنماييم كه خاطرحضرت اشرف از اين نگراني راحت شود و ديگر محتاج به‌اعزام قوا و عملياتي نشوند. همين قسم هم به‌قونسول خودمان در اصفهان تلگراف خواهيم كرد، كه به‌اطلاع حضرت اشرف برسانند. مقصود اصلي آنها كه در مذاكرات تكرار مي‌نمودند، فقط اين است كه قشون از زيدون، جلوتر نرود تا سرپرسي لرن وارد بغداد شود. بنده در ضمن مذاكره تمام نظريات حضرت اشرف را خاطر نشان نموده و تذكر داده‌ام كه در نتيجة اين اغفال كه نظر به‌وعده‌هاي مصلحانة سفارت كه براي دولت در مدت دو ماه حاصل شده، اين است كه شيخ موفق به‌جمع‌آوري اسلحه و وارد كردن مهمات و ساير لوازم دفاعيه شده است. افكار عامّه را چگونه مي‌توان به‌اين اظهارات تسكين داد كه متوالياً شنيده مي‌شود شيخ اسلحه و مونيسيون توسط كشتيهايي كه از طرف هند مي‌آيند وارد مي‌نمايد؟ در صورتيكه براي دولت انگليس راه همه قسم تفتيش و جلوگيري از اين كشتيهايي كه اسلحه وارد مي‌نمايند بوده است. البته در جواب اين اظهارات جز سكوت و اظهار بي‌اطلاعي جواب ديگر نمي‌توانستند بدهند، چنانچه ندادند. اينك مراتب را به‌عرض رسانيده و اخباري هم كه رسيده بود به‌اركان حرب فرستادم كه به‌عرض حضرت اشرف برسانند.»
وزير خارجه
3450
جواب
جناب مستطاب اجل آقاي مشارالملك وزير امور خارجه دام‌اقباله
«شارژ دافر انگليس را ملاقات نموده، بگوييد چون نمي‌خواهم، اسباب رنجش سفارت فراهم آيد، اين است كه تا ورود سر پرسي لرن و مشاهدة نتيجة اقدامات او به‌كلية قوا امر دادم تا دو هفته تعرض را به‌تأخير بيندازند، ولي اين در صورتي است كه از طرف خزعليان و بختياري شروع به‌جنگ نشود. چه آن وقت قشون مجبور به‌عمليات خواهد شد.»
وزير جنگ و فرمانده كل قوا
4007
