«خدمت به میهن» سنت روشنفکری دوران رضاشاهی استاد احسان یارشاطر مرداد ۱۳۸۴ ــ جناب استاد، ما دفتری در دستور کار و تهیه داریم که در آن به جمعی از روشنفکران تاریخ معاصر ایران می‌پردازد. روشنفکرانی که از دورة استقرار مجلس مشروطه تا یک یا دو دهه‌ای پس از دوران رضاشاه در عرصة …
تداوم و پویايی فرهنگی
تداوم و پویايی فرهنگی دکتر جمشید بهنام تیر ۱۳۸۸ ــ در مصاحبه‌ها، عموماً تلاش ما مقایسه‌ای است میان دیگاه‌هائی که اهل فکر و اهل قلم جامعه‌مان ارائه می‌کنند، به ویژه در باره برخی موضوعات و مفاهیمی که در گفتمان عمومی نقش کانونی یافته‌اند. در این شماره منظور ما پرداختن به مسئله محوری …
مشروطیت، مرحله‌ای در سیر تکوینی تجددخواهی
مشروطیت، مرحله‌ای در سیر تکوینی تجددخواهی دکتر جمشید بهنام مرداد ۱۳۸۵ ــ جناب آقای دکتر بهنام، پس از گذشت یک سده از انقلاب مشروطیت امروز در میان جمع قابل توجهی از روشنفکرانی که توضیح وضعیت کنونی ایران را از دل تاریخ و بویژه تاریخ دوران جدید کشورمان، در دستور کار خود قرار …
دوران رضاشاه و تحولاتِ چشم‌گیر جامعة ایران
دوران رضاشاه و تحولاتِ چشم‌گیر جامعة ایران دکتر جمشید بهنام مرداد ۱۳۸۴ ــ آقای دکتر بهنام، اجازه دهید ابتدا برداشت کلی خود را از دو اثر شما «ایرانیان و اندیشه تجدد» و «برلنی‌ها» و مجموعه مصاحبه‌هایتان با سایت بی‌بی‌سی (سیروس علی‌نژاد) مطرح کنیم. بنظر ما روح کلی غالب بر این مجموعه، نگاه …
نسل تقی‌زاده و بازیابی هویت تاریخی و فرهنگ ملی
نسل تقی‌زاده و بازیابی هویت تاریخی و فرهنگ ملی دکتر ماشاءالله آجودانی مرداد ۱۳۸۴ ــ آقای آجودانی در آستانة صدمین سال انقلاب مشروطه قرار داریم. انتظار می‌رود به مناسبت بزرگداشت این انقلاب چه در ایران و چه در خارج کشور مراسمی برگذار شده و آثاری به چاپ رسیده و در اختیار علاقمندان …
ایران در سالهای ۱۲۸۵ تا ۱۳۲۰
ایران در سالهای ۱۲۸۵ تا ۱۳۲۰ دکتر ماشاءالله آجودانی مهر ماه ۱۳۸۳ ــ ما در تلاش خود برای به‌بحث گذاشتن یک دورة ۳۵ ساله یعنی از آغاز کار مجلس اول مشروطه (۱۲۸۵)، تا شهریور ۱۳۲۰ و تهیة مواد خام بحث‌های مربوط به حوادث مهم این دوره با انبوهی از آثار و کتب …
درباره آراء و شخصیت آیت‌الله منتظری
درباره آراء و شخصیت آیت‌الله منتظری دکتر محسن کدیور اردیبهشت ۱۳۹۰ ــ ما درگذشت آیت‌الله منتظری، را در همان هنگام، «ضایعة بزرگی برای ملت ایران» دانستیم. ضمن یادآوری آن باورِ درست، یاد ایشان را در آستانه سومین سال جنبش سبز گرامی می‌داریم، و مایلیم نظر شما را به عنوان یکی از شاگردان …
حوزه گفتگوی سیاسی جامعه سکولار حوزه دین نیست
حوزه گفتگوی سیاسی جامعه سکولار حوزه دین نیست محمد امینی بهمن ۱۳۸۶ ــ آقای امینی شما در مطلبی تحت عنوان «فدائیان اسلام و سودای حکومت اسلامی» پرسشی را مطرح کرده‌اید که فکر می‌کنم؛ پرسش تعداد قابل توجهی از ایرانیان درگیر در حوزه فکر و سیاست باشد. اما قبل از آنکه به این …
حکومت قانون و قانون اساسی مشروطه ـ تضاد تاریخی دونگاه
حکومت قانون و قانون اساسی مشروطه ـ تضاد تاریخی دونگاه دکتر محمدرضا خوبروی پاک فروردین 1390 ــ اخیراً رساله‌ای تحقیقی شما «جستجو در قانون «از دست‌رفته» ـ قانون اساسی مشروطیت» بر «تلاش آنلاین» به صورت کتاب الکترونیکی درج شده است. می‌دانیم در این سی سال گذشته رویکرد به انقلاب مشروطه و دستاوردهای …
تاریخ پیدایش نظم حقوقی در ایران / گذر از قانون فقهی به نظام عرف قانونی
تاریخ پیدایش نظم حقوقی در ایران گذر از قانون فقهی به نظام عرف قانونی دکتر محمدرضا خوبروی پاک بهمن ۱۳۸۶ ــ با جنبش مشروطه و توسط نخستین روشنفکران این جنبش، اندیشه قانونخواهی و اساساً موضوع چگونگی استقرار نظم قانونی در کشور مطرح گردید. اما پیش از آنکه ایران برای نخستین بار به …
ضرورت نقد بنیادی: آغاز از همان نخستین گزارة «حق فرمانروائی از آنِ خداوند»
ضرورت نقد بنیادی: آغاز از همان نخستین گزارة «حق فرمانروائی از آنِ خداوند» حسن یوسفی اشکوری اردیبهشت ۱۳۹۰ ــ ما در این گفتگو مایلیم سیر تحولی افکار جامعه روحانیت را از زمان تأسیس جمهوری اسلامی در برخورد به ولایت فقیه و حکومت مبتنی برآن مورد توجه قرار دهیم. هرچند به پیروی از …
«میوه ممنوعه» حکومت مذهبی: تجربه تلخ ما و جنبش‌های جدید جهان عربی ـ اسلامی
«میوه ممنوعه» حکومت مذهبی: تجربه تلخ ما و جنبش‌های جدید جهان عربی ـ اسلامی حسن یوسفی اشکوری فروردین ۱۳۹۰ ــ تجدید انتشار مقالة پژوهشی «اخوان‌‌المسلمین» در شرایطی که در کشورهای عربی و شمال آفریقا دگرگونی‌های ظاهراً برق‌آسایی جریان دارند، به لحاظ جلب نظر و کنجکاوی برانگیختة خوانندگان ایرانی حساس به رخدادهای منطقه …
«ای عزیزم در اگر نتوان نشست»
«ای عزیزم در اگر نتوان نشست» حسن یوسفی اشکوری اردیبهشت 1389 ــ در مطلبی که اخیراً در سایت شخصی خود منتشر و، ما نیز آن را در «تلاش آنلاین» درج نمودیم، گفته‌اید؛ این مقدمه‌ای است بر «بررسی تطبیقی برخی آموزه‌های سه جریان اسلامی معاصر.» با تکیه بر واژة «معاصر» که حامل معنای …
فربهی دین و خروج از کرسی اخلاق، معنویت و عدالت
فربهی دین و خروج از کرسی اخلاق، معنویت و عدالت گفتگو با حسن یوسفی اشکوری بهمن ۱۳۸۶ ــ در بحث‌های امروز ما مفاهیم بسیاری متداولند که تعریف دقیق و روشن یا حداقل یکدستی از آن‌ها وجود ندارد. از جمله؛ «روشنفکر مسلمان» و «روشنفکر اسلامی». به نظر شما آیا این عبارت‌ها معانی و …
پارادوکس مشروطه‌خواهی روحانیون: حکومت عرفی با اذن فقها
پارادوکس مشروطه‌خواهی روحانیون حکومت عرفی با اذن فقها حسن یوسفی اشکوری مرداد ۱۳۸۵ ــ جناب آقای اشکوری با سپاس از شما بابت پذیرش صمیمانه درخواست ما برای این گفتگو. می‌دانیم؛ به واسطه جلسات متعدد سخنرانی آن هم در کشورهای مختلف، وقت‌تان در این سفر بسیار اندک است و همین موجب سپاس بیش …
گسترة اقتدار دین در حیات اجتماعی ایرانیان
گسترة اقتدار دین در حیات اجتماعی ایرانیان دکتر جواد طباطبائی دی ۱۳۸۱ ــ در آستانه بیست و پنجمین سال انقلاب اسلامی قرار داریم. در سالگرد انقلابی که نتایج اجتماعی بسیار نامطلوبی ببار آورده است. تلخکامی و گزندگی شکست آن در کلام بسیاری از روشنفکران و سیاسیون ایران و حتی فرزندان تنی این …
درآمد
درآمد دفتر حاضر جلد دومِ “در جستجوی پاسخ” است که دفتر نخست آن، شامل همه‌ی گفتگوهای من با زنده یاد داریوش همایون، سال پیش ـ ژانویه ۲۰۱۲ ـ توسط انتشارات “بنیاد داریوش همایون ـ برای مطالعات مشروطه‌خواهی” منتشر گردید. “در جستجوی پاسخ ـ دفتر دوم” شامل ۵۶ گفتگو با ۲۳ تن از ایرانیان …
|
|
"عرف
ترافیک تهران" آیندگان
31 تیر 1349 داریوش
همایون
ما
هر روز تهران
را می‌بینیم
که در گردباد
ترافیک
پیچیده‌تر می‌شود.
در خیابان‌های
مرکزی شهر
اندک اندک به
جایی می‌رسیم
که آمدوشد
اتوموبیل‌ها
عملاً متوقف
خواهد گردید ـ
هم‌اکنون در
هفته‌هایی از
سال چنین
حالتی روی
داده است. و در
خیابان‌های
دیگر مسابقه
بی‌نظمی میان
پیادگان و
سواران به
اتلاف وقت به
مقیاس‌های
بسیار بالا و
اتلاف جان،
پیوسته
بالاتر می‌گیرد. تأثیرات
بد چنین وضعی
را در اقتصاد
شهر، در روحیه
مردمان ـ که
زیر آفتاب
سوزان هرچه
بیشتر به
خشونت و بی‌ادبی
می‌گرایند ـ و
در اخلاق
اجتماعی
تخمین نمی‌توان
زد. تهران به
مدد ترافیک
ناپسند خود
شهری هولناک‌تر
از آن شده است
که شیوۀ
معماری زشت و
طرح‌های
شهرسازی بی‌منطق
و عاری بودنش
از تسهیلات
شهری (پارک
واگو و خیابان‌های
هموار و فارغ
از کندن‌های
پی‌درپی)
قبلاً اجازه
داده و بوجود
آورده بود. اکنون
هر پیاده رو
در خیابان
باید
رانندگان را
کم‌وبیش
جانیانی تلقی
کند که در قصد
جان اویند. و هر
راننده
عابران و
رانندگان
دیگر را تسمیه
دیوانگانی که
در بند جان
خود و دیگران
نیستند و
اصرار دارند
خود را به
کشتن بدهند.
تنها در این
صورت است که
دو طرف می‌توانند
از حرکات
یکدیگر نتایج
درستی بگیرند که
به جلوگیری از
تصادف و سانحه
بیانجامد. آنچه
ما در وسط
خیابان می‌کنیم
به چشم ناظری
ناآشنا با "عرف
ترافیک تهران"
بی‌تردید بی‌شباهت
به حرکات "جانیان
و نیمه
دیوانگان"
نخواهد آمد. پیش
از آن که کار
از دست برود ـ
شاید هم‌اکنون
از دست رفته
باشد ـ باید
در پی چارۀ
دردهای
ترافیک تهران
بود. نباید
اجازه داد سه
میلیون مردم
ما هر روز در
خیابان‌های
پایتخت با
خشونت و بی‌ادبی
و حق‌کشی و بی‌احترامی
و بی‌پروایی و
بی‌اعتنایی
به هر چه جز
خود خوبگیرند
و این ره‌آورد
شوم را به
شهرستان‌های
دیگر ببرند که
در همه چیز
چشم تقلید بر
تهران دوخته‌اند. در
این چاره‌جویی
تنها از
مسئولان
شهرداری
نباید خواست که
در پی گشاده
کردن گذرگاه‌ها
باشند یا از
پلیس
راهنمایی و
رانندگی که بر
پاسبانان و
افسران
بیافزایند
وقتی پای بی‌اعتنایی
عمومی به
مقررات در
میان است، هیچ
نظمی را نمی‌توان
برقرار کرد.
تدبیرهایی که
برای آسان کردن
کار ترافیک
اندیشیده‌اند
همه در جای
خود درست، ولی
عامل اصلی
عامل انسانی
است ـ سه
میلیون تنی که
یا نمی‌دانند
یا پروایی
ندارند. مردمی
که حتی در
خیابان خلوت
بیهوده چپ و
راست می‌رانند؛
حتی با وجود
پیاده‌رو
مناسب از میان
خیابان می‌روند
و در برابر
چراغ
راهنمایی
کوررنگ‌اند و
خلاف برایشان
مسئلۀ عادت
است نه نفع
خاصی مانند
صرفه‌جویی در
وقت. با
افزودن بر "فضای
عبور" و چراغ‌های
راهنمایی و
پارکینگ‌ها و
پل‌های هوایی
و راهروهای
زیر زمینی می‌توان
از ضرورت‌های
فیزیکی و مادی
خلاف در
ترافیک کاست.
ولی ضرورت‌های
غیرمادی
بسیار نیز دست
درکار است که
ریشه‌اش در
روحیۀ مردم
شهر جای دارد. کافی
نیست از جلوه‌های
پاره‌ای از
بدترین ویژگی‌های
اخلاقی خود در
خیابان‌ها
بکاهیم. باید
خود این ویژگی‌ها
را اصلاح
کنیم. بدین
جهت است که
امر اصلاح
ترافیک را باید
به خصوص از
جهت آموزشی آن
توجه نمود. "آیندگان"
در سلسله
مقالات
موشکافانه‌ای
به قلم "ابو
فاخر" در پی
باز کردن این
مشکل و راه‌های
درمان آن
برآمد و در
جلسه‌هایی با
مسئولان به
چاره‌اندیشی
نشست و یک
خبرنگار ویژۀ "ترافیک"
در هیئت
تحریریه خود
گماشته است.
ولی تمرکز دادن
توجه عمومی بر
مشکل و تجهیز
منابع و نیروهای
لازم برای
گشودن آن کوشش‌های
بیشتری می‌خواهد. وسایل
ارتباط جمعی و
مقامات مسئول
شهر باید امر
ترافیک را به
عنوان یک
ابتلا یا حتی
بلیۀ عمومی
تلقی کنند که
بر شدت آن
همچنان
افزوده خواهد
شد و نیازمند
توجه هرچه
بیشتری است. |
