حرکت به‌شوشتر
چون در اهواز کاری باقی نبود، لازم دانستم که شهرهای مهم خوزستان را نیز ببینم و اهالی را حساً آگاه سازم که مرکزی جاذب و قشونی منتقم و عدلی شامل و سرپرستی مراقب دارند. فریب اشرار نخورند و به‌دسایس آنان طوفان خرابی را به‌مولد و منشاء خود جلب نکنند. همیشه به‌قوای دولت مستظهر باشند و بدانند که جزء لایتجزّای ایران هستند.
بدواً مایل شدم که به‌شوشتر بروم، نه از این حیث، که فقط مهمترین شهرهای خوزستان شمالی است و آثار قدیمة حیرت‌افزا و لذت‌بخش دارد، بلکه از آن روی که عده‌ای از نظامیان رشید و وفادار در این شهر مدتی محصور بوده‌اند، و با سختیهای محاصره مقاومت نموده و شرافت قشون ایران را حفظ کرده‌اند. می‌خواستم به‌این عدة قلیل که از ساخلوی سابق خوزستان باقی مانده و از وعده و وعید خزعل فریب نخورده و در قلعة «سلاسل» خود را محفوظ داشته و با تمام قوای خزعل ایستادگی کرده بودند، سرکشی نموده، آنها را تبریک بگویم و پاداش دهم.
از اهواز به‌شوشتر دو راه است. یکی از آب و یکی از خشکی. از طریق اول که در کشتی بخار یا شراعی برخلاف مجرای رودخانه باید طی شود قریب ۲۷ فرسنگ مسافت است، و راه دوم که از خشکی و در کنار رودخانه سیر می‌کند و از پیچ و خمهای بسیار رود کارون احتراز می‌جوید قریب ۲۰ فرسنگ است و از هر حیث ترجیح دارد.
این راه تا «ویس» که قریب چهارفرسخ بالاتر از اهواز است، در امتداد لوله‌های نفت سیر می‌کند. رود کارون نیز، که هم در «ویس» و هم در اهواز با حواشی این راه مصادف است، در فاصلة میان دو نقطة مزبور چند بار حلقه‌های اژدهاآسای خود را تا نزدیکی جاده می‌رساند.
این لوله‌های قطور را که از کوهستان مسجدسلیمان تا آبادان در کنار خلیج فارس کشیده شده است، یکی از شاهکارهای تمدن باید محسوب داشت. در واقع این لوله‌ها که به‌امتداد شط کارون سیر می‌کند و همیشه نفت در آن جاری است، یک رودخانة کوچک و مفیدی است که با کارون رقابت و مسابقه دارد. در «ویس» خط فرعی لوله منشعب می‌شود و در مسافت کمی به‌چشمه‌ای می‌رسد که گویا امروز متروک است. لولة اصلی از «ویس» تا بند «قیر» در کنار جاده و به امتداد کارون که در این فاصله پیچ و خمش خیلی کم است تقریباً به‌خط مستقیم سیر می‌نماید. در نزدیکی بند «قیر» متدرجاً متمایل به‌مشرق شده و به‌میدان «نفتون» واصل می‌گردد.
